O‘zbekiston milliy universiteti m. ShAripov d. Fayzixo‘jayeva mantiq tarixi va nazariyasi falsafa yo‘nalishi talabalari uchun Darslik Toshkent

Predikatlar mantig‘i – muhokama jarayonini mulohazalarning ichki tuzilishini hisobga olgan holda o‘rganuvchi formallashgan mantiqiy tizimdir.

Predikatlar mantig‘i alifbosi mulohazalar mantig‘i alifbosiga yangi simvollarni qo‘shish orqali hosil qilinadi. Ular quyidagilar:

1. 
   a, v, s,..., – predmet nomlarini ifodalovchi simvollar, ular konstantlar deb ataladi.
   
2. 
   x, u, z,..., – predmetlarning umumiy nomlarini bildiruvchi simvollar.
   
3. 
   R1, Q1, R1... , Pn, Qn, Rn – predikatorlar uchun simvollar; bunda 1– bir o‘rinli predikatorni, n–n o‘rinli predikatorni bildiradi.
   
4. 
   Mulohazaning miqdorini bildiruvchi simvollar: " – umumiylik kvantori; unga o‘zbek tilida «barcha», «har bir», «hech bir» kabi so‘zlar to‘g‘ri keladi. Masalan, «Hech bir ota-ona o‘z farzandiga yomonlik tilamaydi», degan mulohaza (x)P(x) ko‘rinishida yoziladi.
   

$ – mavjudlik kvantori; unga o‘zbek tilida «ba’zi», «ayrim» kabi so‘zlar to‘g‘ri keladi. Masalan, «Ba’zi kishilar yakka tartibda ishlaydi», degan mulohaza $ (x)R(x) ko‘rinishida yoziladi.

Mulohazalar mantig‘i va predikatlar mantig‘i natural xulosa chiqarish tizimi (yoki aksiomatik) tizim sifatida qurilishi mumkin.