O‘zbekiston oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi

Bragorektifikatsiya
Brajkani boshlang‘ich xarorati 28 ^oC. Brajkani kolonnaga kirishdagi xarorati 75⁰C. Etilgan brajkadagi quruq moddalar konsentratsiyasi – 7,5% massa.
Bardani tarkibidagi quruq moddalar konsentratsiyasi – 6,5% massa. Brajkani issiqlik sig‘imi C_m = 3,85 kDj/(kggr).
Bardani issiqlik sig‘imi C_b = 4,06 kDj/(kggr). Brajka tarkibidagi spirt misdori 8,3 h%. Xaydashga beriladigan brajkani miqdori 307430 kg.
Brajkani qaynash xarorati 93,4 ^oC. Brajka xaroratini qaynash xaroratigacha ko‘tarish uchun
307430 (93,4 – 75,0)  3,85 = 21778341 kDj
issiqlik kerak.
Bunday isitilgan brajkaning oziklanish tarelkasidagi konsentratsiya 7,7% mass. teng. Isitishga ketayotgan suv-spirt buglari tarkibidagi spirt mikdori 48,3% mass. ga teng
Isitish uskunasiga keladigan suv-spirt parlari miqdori

Brajka kolonnasida spirt yo‘qolishini 0,5 % deb olsak, brajkali distillyat miqdori

Par kondensatini xisobga olmagan xolda barda miqdori:
307430 – 40934 = 266496 kg.
Kolonnaga brajka bilan keladigan issiqlik miqdori:

Bu erda: 3,85 – brajkaning issiqlik sig‘imi kDj/kg. 75- brajkaning kolonnaga kirayotgandagi temperaturasi, ⁰C.
Suv-spirt parlari chiqib ketayotgan issiqlik miqdori:
Q = 40934  2025,0 = 82891350 kDj
Bu erda: 2025,0 – suv-spirt parlarinig issiqlik sig‘imi, kDj/kg;
Barda bilan chiqib ketayotgan issiqlik mikdori: (par kondensatini xisobga olmagan xolda)
Q_b = 266496 4,06  103 = 111443297 kDj
Bu erda: 4,06 – bardaning issiqlik sig‘imi kDj/kg  k; 103 – Kolonnaning qaynatish kamerasini ishchi bosimida barda xarorati, ⁰C.
Brajkali kolonnada issiqlikning yo‘qolish miqdori:

Bu erda: 837 - 100 kg brajkaga nisbatan kolonnadan issiqlik yo‘qolishi
Kolonnaga 303 kPa bosimli isituvchi par bilan kiradigan issiqlik miqdori.
Q_r = r  2724,8 kDj
Bu erda: r - brajkali kolonnada par sarfi.
2724,8 – parning issiqlik sig‘imi, kDj/kg.
Isituvchi par kondensati bilan kolonnadan chikariladigan issiqlik miqdori:
Q_rk = r  431,6 kDj
Bu erda: 431,6 – kondensatning issiqlik sig‘imi, kDj/kg.
Kolonnani issiqlik balansin tenglamasi:
Q_m + Q_p = Q_a + Q_b + Q_rk + Q_n
Q_p – Q_pk = Q_g + Q_b + Q_n - Q_m
r (2724,8 - 431,6) = 82891350 + 111443297 + 2573189 – 88770412 = 108137424

Kolonnadan chiqadigan barda miqdori
266496 + 47156 = 313652 kg.
Spirtni epyuratsiyasi uchun par sarfini 10 kg/dal ga teng deb olamiz. Kolonnaga keladigan brajkali distillyat miqdori 41033 kg. Kolonnaga kelayotgan suvsiz spirt miqdori quyidagini tashkil etadi

yoki 19977 : 0,78927 : 10 = 2531 dal;
bu erda: 305 - rektifikatsion kolonnadan chiqadigan pasterizatsiyalanmagan spirt.
0,5% - brajkali kolonnadagi spirt yo‘qotimi, %.
Kolonnadagi par sarfi:
2531  10 = 25310 kg.
Epyurat miqdori 41033 + 25310 = 66343 kg ga teng bo‘ladi
Kolonnadan olinadigan spirt rektifikat miqdori:

pasterizatsiyalanmagan spirt:

Sivuxa spirti:

Sivuxa moylarini xaydalgan parlari:

rektifikatsion kolonnadagi spirt yo‘qotimi 0,3%

Lyuter suvi miqdori (par kondensatsiyalanmagan xolda)
66343 - (20515 +305 + 360 + 1390 + 32) = 43741 kg.

Spirt ishlab chiqarishda maxsulotlarning material balans jadvali