O‘zbekiston oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi

Asosiy uskunaning issiqlik (yoki sovutish) balansini hisoblash

Kraxmalli xom-ashyoni pishirish uchun mo‘ljallangan qurilma sutkasiga 2500 dal (yoki soatiga 104 dal) spirt ishlab chiqarishni ta’minlashi kerak. Maxsulot xisobiga asosan ko‘rsatilgan miqdordagi spirtni olish uchun soatiga, namligi 14,5% bo‘lgan 3000 kg bug‘doyni qayta ishlash talab etiladi.

Olinadigan zames miqdori 9000 kg.
Pishirish kolonnasining kontakt qurilmasiga kirishdan oldin zames ikkilamchi bug‘ bilan 55⁰C gacha qizdiriladi. Pishirish kolonnasida massa 90^oC gacha o‘tkir bug‘ bilan qizdiriladi. Pishirish kolonnasidan chiqayotgan massaning harorati 85⁰C ga teng bo‘ladi. Ushbu uskunani issiqlik hisobini tuzing.

1. 
   Pishirishdagi o‘tkir bug‘ning sarfi.
   

Massani 55 – 90⁰ C gacha kizdirish uchun zarur bo‘lgan issiqlik miqdori:

Q = Gc(t₂ - t₁) = 9000*3,6*(90 - 55)= 1 134 000 kDj/soat

Massaning solishtirma issiqlik sig‘imi bug‘doy quruq moddalarining solishtirma issiqlik sig‘imlarini qiymatini o‘rtacha o‘lchamidan aniqlanadi. (c₀ = 0,36 kkal/(kg*grad) = 1,507 kdj/(kg*grad) ) va suv (s₁ = 1 kkal/(kg*grad) = 4,1868 kdj/(kg*grad)

Bu erda 1917 = 3000 (100-14,5) – qayti ishlanadigan bug‘doydagi quruq moddalar miqdori, zamesdagi suv miqdori esa 7083 = 9000 – 1917
Bug‘ sarfi

Bu erda 2726 – 2,7 at bosimdagi bug‘ning issiqlik sig‘imi, kdj/kg;
546,8 – kondensatning issiqlik sig‘imi, kdj/kg
Xom-ashyo massasiga nisbatan sarflangan bug‘ miqdori





2. Pishirishda xosil bo‘ladigan ikkilamchi bug‘ miqdori

Isituvchi bug‘ning kondensatlanishi natijasida pishirilayotgan massa miqdori oshadi:

9000 + 520 = 9520 kg

Issiqlikning bir qismi uskuna devorlaridan atrof -muxitga konveksiya va nur o‘tkazish yo‘li bilan yo‘qoladi.

Umumiy issiqlik berish koeffitsienti (konveksiya va nur o‘tkazish) quyidagi nisbatan aniq bo‘lgan formuladan aniqlaymiz

α=9,74+0,07Δt vt/(m²*grad)

bu erda Δt - uskuna devorlari va atrof –muhit orasidagi xaroratlar farqi

Uskunani izolyasiyalangan devori yuzasidagi xaroratni 50⁰S, atrof –muxit xaroratini 20⁰S, uskuna devori yuzasini 30 m² ga teng deb qabul qilsak, unda issiqlik yo‘qolishini topamiz:

α=9,74+0,07(50-20)=11,84 vt/(m²*grad)

Q_p= 30*11,84(50-20)=10656 vt=38361,6 kdj/soat