ma'lum bo'lur. Lekin aql tariqidin xayolga kelsang uni aytmoq
besharmlikdur. Chunki aytsang ul muhtashamning qahri yo u do'st-
ning ozori senda hosil bo'lur, yoxud o 'z boshingga ulug' sho'rish va
g 'o v g 'o paydo qilursen. Shul vajdin ham bul so'z bilinaturg'on,
ammo aytilmayturg'on so'zdur. Bu so'zlam ing yaxshirog'i ham
bilinaturg'on va ham aytulaturg'on so'zdur.
Bu to'rt nav so'zning ikki yuzi bordir. Biri xo'b va biri zisht. Gar
so'zni xaloyiqqa zohir qilsang, yaxshi yuz bila zohir qil, toki maqbul
bo'lsin va xaloyiq sening so 'z bila baland martabaga egalig'ingni
bilsunlar. Nedinkim kishining martabasini so'z bilan bilurlar, ammo
so'zning martabasini kishi bila bilmaslar, chunki har kishining ahvoli
54
o 'z so'zining ostida pinhondur, ya'ni bir so'zni bir iborat bila aytsa
bo'lur, eshitg'on kishining esa ko'ngli undan tira (qorong'u) bo' lg'ay
va yana o'shal so'zni bir iborat bila aytsa bo'lurkim, eshitg'on kishi
ning joni undin rahatda bo'lg'ay.
Ey farzand, so'zning yuzin va orqasin bilg'il va ularga rioya qil-
g'il, har na so'z desang yuzi bila degil, to suxango'y bo'lg'aysan.
Agar so 'z aytib, so'zning nechuk ekanin bilmasang qushga o'xshar-
sanki, unga to'ti derlar, ul doim so'zlar, ammo so'zning ma'nosin
bilmas. Suxango'y shu kishi bo'lg'ayki, ul har so'zni desa. xalqqa
ma'qul bo'lg'ay va xalq ham har so 'z desa unga ma'qul bo'lg'ay.
Bunday kishilar oqillar qatoriga kirgay, yo'q ersa ul inson suratida
mavjud bo'lg'on bir hayvondur.
So'zni bag'oyat Ulug' bilg'il, so'z osmondin kelmas va ul har
narsa emasdur. Har bir so'zniki bilsang joyini o'tkarmay avtg'il,
Do'stlaringiz bilan baham: |