O'zbekiston respublik asi oliy va o'rta m axsus ta 'lim vazirligi m irzo ulug bek nom idagi o'zbekiston


ma'lum bo'lur. Lekin aql tariqidin xayolga kelsang uni aytmoq


Download 44.62 Kb.
Pdf ko'rish
bet29/112
Sana10.11.2023
Hajmi44.62 Kb.
#1762903
1   ...   25   26   27   28   29   30   31   32   ...   112
Bog'liq
bekmirzayev. nutq madaniyati va notiqlik san\'ati

ma'lum bo'lur. Lekin aql tariqidin xayolga kelsang uni aytmoq 
besharmlikdur. Chunki aytsang ul muhtashamning qahri yo u do'st- 
ning ozori senda hosil bo'lur, yoxud o 'z boshingga ulug' sho'rish va 
g 'o v g 'o paydo qilursen. Shul vajdin ham bul so'z bilinaturg'on, 
ammo aytilmayturg'on so'zdur. Bu so'zlam ing yaxshirog'i ham 
bilinaturg'on va ham aytulaturg'on so'zdur.
Bu to'rt nav so'zning ikki yuzi bordir. Biri xo'b va biri zisht. Gar 
so'zni xaloyiqqa zohir qilsang, yaxshi yuz bila zohir qil, toki maqbul 
bo'lsin va xaloyiq sening so 'z bila baland martabaga egalig'ingni 
bilsunlar. Nedinkim kishining martabasini so'z bilan bilurlar, ammo 
so'zning martabasini kishi bila bilmaslar, chunki har kishining ahvoli
54


o 'z so'zining ostida pinhondur, ya'ni bir so'zni bir iborat bila aytsa 
bo'lur, eshitg'on kishining esa ko'ngli undan tira (qorong'u) bo' lg'ay 
va yana o'shal so'zni bir iborat bila aytsa bo'lurkim, eshitg'on kishi­
ning joni undin rahatda bo'lg'ay.
Ey farzand, so'zning yuzin va orqasin bilg'il va ularga rioya qil- 
g'il, har na so'z desang yuzi bila degil, to suxango'y bo'lg'aysan. 
Agar so 'z aytib, so'zning nechuk ekanin bilmasang qushga o'xshar- 
sanki, unga to'ti derlar, ul doim so'zlar, ammo so'zning ma'nosin 
bilmas. Suxango'y shu kishi bo'lg'ayki, ul har so'zni desa. xalqqa 
ma'qul bo'lg'ay va xalq ham har so 'z desa unga ma'qul bo'lg'ay. 
Bunday kishilar oqillar qatoriga kirgay, yo'q ersa ul inson suratida 
mavjud bo'lg'on bir hayvondur.
So'zni bag'oyat Ulug' bilg'il, so'z osmondin kelmas va ul har 
narsa emasdur. Har bir so'zniki bilsang joyini o'tkarmay avtg'il, 

Download 44.62 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   25   26   27   28   29   30   31   32   ...   112




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling