O'zbekiston respublik asi oliy va o'rta m axsus ta 'lim vazirligi m irzo ulug bek nom idagi o'zbekiston


qaratilgan. Endi buyog'i notiqning o'ziga bog'liq. Agar gapirayot-


Download 44.62 Kb.
Pdf ko'rish
bet56/112
Sana10.11.2023
Hajmi44.62 Kb.
#1762903
1   ...   52   53   54   55   56   57   58   59   ...   112
Bog'liq
bekmirzayev. nutq madaniyati va notiqlik san\'ati

qaratilgan. Endi buyog'i notiqning o'ziga bog'liq. Agar gapirayot- 
ganida tinglovchilar uchun ular eshitmagan yangi fikrlami aniq va 
lo'nda, qisqa va tushunarli etib etkazib bersa tinglovchilar miq etmay 
eshitishadi. Bordiyu, shu qoidalami buzib qo'ysa yana auditoriyani 
tartibga chaqirishga to'g'ri keladi. Gapirganda bosiqlik bilan, xovli- 
qib qolmasdan vazminlik orqali shirali ovoz va shirin muomala bilan, 
ortiqeha hatti harakatlar qilmasdan o 'z fikrlarini ritorik savol va unga 
aniq javoblar asosida nutqini davom ettira olsa, o'zi bilan tinglovchi­
lar o'rtasidagi muloqotning shartlariga amal qilgan bo'ladi. Y o'l-
78


yo' lakay (nutqi davomida) auditortiyaga savollar berib va tinglovchi- 
larning o'tirgan joyida bergan qisqa savoliariga aniq va qisqa javob- 
lami berib borsa, muloqot yanada jonli va muvaffaqqiyatli chiqadi. 
Bu o'rinda notiqning xalq orasidagi obro'-e'tibori ham muhim rol 
o'ynaydi eng muhimi, notiqdagi aql-zakovat va so'zamollik mulo- 
qotning asosiy shartlaridan sanaladi. Nutq davomidagi kerakli pand- 
nasihat ham bugungi kunlardagi yoki shu holatdagi vaziyat bilan 
bog'lab olib borilsa, juda o'rinli hisoblanadi.
Endi notiq bilan auditoriya ortasidagi muloqotga ta'sir ko'rsa- 
tadigan salbiy holatlarga kelsak, ular yuqoridagi ijobiy holatlaming 
teskarisi. Auditoriya pala-partish, tinglovchilar o'mashish holatida 
tartibsizliklar bo'lsa, notiq nutqida ehaynalishlar sodir bo'lsa, ortiq- 
cha kirish (anaqa, xo'sh-xo'sh, aytaylik kabi) so'zlar ko'p ishlatilsa, 
berilgan savollarga aniq va qisqa javob berilmasa. notiq va tinglovchi 
o rtasidagi muloqotga zil ketadi. Ko'ryapsizmi hamma narsa kelib 

Download 44.62 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   52   53   54   55   56   57   58   59   ...   112




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling