O`zbekiston respublikasi adliya vazirligi toshkent davlat yuridik instituti f. M. Otaxo'jayev

B) oila - davlat muhofazasida.

----------------------------------------------------------------11-------------------------------------------------------------

Davlat tomonidan oilaga kun sayin g`amxo`rlik qilish, unga har taraflama moddiy yordam bcrish insonparvar demokratik huquqiy davlatning muhim vazifalaridan biridir.

O`zbekiston Respublikasi Konstitutsiyasi 65-moddasi, 2-gisrni va Oila kodeksining 4-moddasi, 1-gismiga binoan Oila, onalik, otalik va bolalik davlat himoyasida.

Mamlakatimizda oilani davlat muhofazasida bo`lishini O`zbekis­ton Respublikasi Vazirlar Mahkamasi Oila, onalik va bolalikni ijti­moiy muhofaza gilish majmui kotibiyati olib boradi.

O'tgan vaqt davomida respublikamizda ayollar va o'sib kelayot­gan yosh avlod sog'lig'ini mustahkamlashga yo'naltirilgan chora­tadbirlar amalga oshirilishi natijasida sog`lom oilani shakllantirish, tug'ish yoshidagi ayollarni sog`lomlashtirish ishlari o'zining ijobiy samarasini berdi.

Ikkinchi chaqiriq O'zbekiston Respublikasi Oliy Majlisi birinchi sessiyasi kun tartibida «Oila va ayollar muammolari komissiyasi» tashkil etildi.

Ushbu komissiya oila va ayollar muammolari bo'yicha davr ta­lablariga javob beradigan oilani saglash va mustahkamlashga, yangi avlodni tarbiyalashga garatilgan yangi qonunlar loyihalarini tayyor­lash vazifalarini o`z oldiga qo'yadi.

Oilaning davlat muhofazasida ekanligi Respublikamiz Preziden­tining farmonlarida o`z aksini topmoqda. Prezidentning birinchi far­moni 1990-yil 3 mayda gabul gilingan bo'lib, <> deb nomlangan'.

Unda ko'p bolali onalarning moddiy ahvolini, yosh avlodning o`sish sharoitlarini yaxshilash maqsadida onalarga to'lanadigan oylik nafaqa ikki martaga ko'paytirildi. Mazkur Farmon o'zbek xalgining bolajonlik tabiatini ko`rsatadi.

Faqat keyingi yillarda Respublika Prezidentining oilaga alogador bir Bator farmonlari qabul qilindi.

Mustaqillik yillarida 2,5 million oila birinchi marta er uchastka­lari oldilar va o'z er uchastkalarini kengaytirdilar. Tomorqa uchast­kalarning o'rtacha hajmi 20 sotixdan oshdi. Shaxsiy tomorqalar

-----------------------------------------------------------------12--------------------------------------------------------------------

hajmini yanada kengaytirish va ularni 0,25 gektarga etkazish nazarda

tutilmoqda.

Prezident I.Karimov tashabbusi bilan 1998-yili «Oila yili>> deb

e'lon gilinishi bilan shu yili oila manfaatlari uchun barcha manbalar

bo'yicha 144,8 milliard so'm mablag' ajratilib, ularning deyarli yarmi

davlat byudjetidan goplandi.

Oila ishi bu oila a'zolarining shaxsiy ishi deb, ularni o'z xoliga

tashlab go`yish murnkin emas. Ayniqsa, bozor mexanizmlarini joriy

etishdan oldin serfarzand, kam ta'minlangan oilalarni, bolalar, bolali

yolg`iz ayollarga davlat va jamoat yordamini ko`rsatish lozim.

Mamlakatimizda alohida e'tibor yoshlar oilasiga qaratilgan.

Prezident Islom Karimov <> yoshlar ijtimoiy harakati tashabbus guruhi yig'ilishida so'zlagan nutqida shunday dedi: « Hara­kat... yosh oilalarga yordam berishni o'zining asosiy burchi deb bilishi, shu maqsadda «Yosh oila» dasturini ishlab chigish masalasiga alohida ahamiyat qaratishi zarur.

...Harakat endigina turmush qurgan yosh oilalarga ma'lum bir imtiyozlar berilishi, aytaylik, ularga keyin bo`lib-bo`lib qaytarish sharti bilan imtiyozli kreditlar ajratilishi haqida o'z takliflarini ilgari surishi va ularni amalga oshirishi uchun harakat qilish o`rinli, deb bi­laman. Ishonchim komilki, bu yosh oilalarga moddiy yordamgina bo'­lib golmay, ayni paytda ularni mustahkamlashga ham xizmat qilishi mugarrarn ~ .

Shuningdek, O`zbekiston Respublikasi Prezidentining «Yosh oi­lalarni moddiy va ma'naviy go`Ilab-quvvatlashga doir go`shimcha chora-tadbirlar to`g`risida»<sup>z</sup>gi 2007-yil 18-may PF-3878-sonli Farmo­niga binoan, ijtimoiy-iqtisodiy muammolarni hat etishda yosh oila­larga amaliy yordam berish, ularga sifatli ta'lim, huqugiy axborot, maslahat va boshqa, jumladan, bolalar sog`lig`ini saglash va tarbiya­lashni ta'minlash bo'yicha xizmat ko'rsatish, yosh oilalarni ma'naviy go`Ilab-quvvatlashni kuchaytirish, yoshlarda o'zi qurgan yangi oila uchun g`urur va ma'suliyat hissini, ota-onaga, keksa avlod vakillariga hurmat-e'tibor, mehnat gilish va xalqimizning ma'naviy qadriyatlari ruhida bolalarda tartib-intizom tuyg'usini shakllantirish maqsadida,

---------------------------------------------------------------13----------------------------------------------------------------

2007-yilda 50,0 milliard so'm ajratish to'g'risidagi takliflar ma'qul­landi.

Hozircha oila haqida alohida fan yo'q, oilaning turli qirralarini o`rganish bilan esa, o'ndan ortiq fanlar shug'ullanadi, bular: etnog­rafiya, axolishunoslik, demografiya, ijtimoiy geografiya, sotsiologiya, iqtisodiyot •funlari bilan statistika, psixologiya, oila pedagogikasi, tibbiyot, huquqshunoslik hamda boshqalardan iborat.