Oʼzbekiston Respublikasi Amir Temur nomidagi dxx akademiyasi

O’zbekiston va Ozarbayjon Respubliklari o’rtasidagi iqtisodiy munosabatlar
Jahon inqirozi natijasida jahon iqtisodiyotidagi salbiy tendentsiyalar va jarayonlar fonida O‘zbekiston va Ozarbayjon iqtisodiyoti ijobiy ko‘rsatkichlar bilan tavsiflanadi. Bu esa, o‘z navbatida, har bir davlatning rivojlanish modellarining hayotiyligi va samaradorligini tasdiqlaydi. Bu modellar iqtisodiyotda yangi ijtimoiy yo'nalishni shakllantirish tamoyillarini aks ettiradi.
O‘zbekiston va Ozarbayjon o‘rtasidagi iqtisodiy hamkorlik ham har bir davlatning rivojlanish modellarining hayotiyligi va samaradorligini tasdiqlaydi. Bu modellar iqtisodiyotda yangi ijtimoiy yo‘nalishni shakllantirish tamoyillarini aks ettiradi. Ikki davlat oʻrtasidagi ikki tomonlama hamkorlik boʻyicha hukumatlararo qoʻshma komissiya faoliyati savdo-iqtisodiy hamkorlikni rivojlantirishga xizmat qilmoqda va Oʻzbekiston Respublikasi bilan Ozarbayjon Respublikasi oʻrtasidagi munosabatlarga katta hissa qoʻshmoqda. Bugungi kunga qadar komissiyaning sakkizta yig‘ilishi bo‘lib o‘tdi. Iqtisodiy hamkorlik tarixidan ma'lumki, 2010 yildagi ma'lumotlarga ko'ra, O'zbekiston va Ozarbayjon o'rtasidagi o'zaro tovar ayirboshlash hajmi 25,9 million dollarni tashkil etgan.
O’zbekiston va Ozarbayjon Respubliklari ishtirokida Iqtisodiy hamkorlik boʻyicha hukumatlararo komissiya mavjud bo’lib, komissiya 1997 yil 18 iyunda tuzilgan. 2023-yil 1-iyul holatiga koʻra, Oʻzbekistonda Ozarbayjon ishtirokidagi 204 ta korxona faoliyat koʻrsatmoqda, shundan 67 tasi qoʻshma korxona, 137 tasi 100 foiz xorijiy ishtirokdagi korxona⁶.
Ozarbayjonda “Sheki ipek” ipak ishlab chiqaruvchi qoʻshma korxona tashkil etilgan. Oʻzbekiston Ozarbayjonga paxtani qayta ishlash zavodlari uchun uskunalar yetkazib beradi⁷. “Azermash” OAJ Chevrolet avtomobillarini O‘zbekiston tomonidan yetkazib beriladigan qismlardan yig‘adi⁸
2010-yilda O‘zbekiston va Ozarbayjon o‘rtasidagi tovar ayirboshlash hajmi 25,9 million dollarni tashkil etdi. 2023-yilning yanvar-may oylarida O‘zbekistonda 22 ta qo‘shma korxona tashkil etildi⁹.
2019-yil yakuniga ko‘ra Ozarbayjon bilan o‘zaro tovar ayirboshlash hajmi 55,7 foizga oshdi. Investitsiyaviy hamkorlik mustahkamlanmoqda. Bugungi kunda mamlakatimizda Ozarbayjon kapitali ishtirokidagi 178 korxona faoliyat yuritmoqda. Ozarbayjonlik sheriklar bilan sanoat kooperatsiyasini yoʻlga qoʻyish doirasida umumiy qiymati 355 million dollardan ortiq loyihalar ishlab chiqilayotgani taʼkidlandi. Xususan, yengil avtomobillar va avtobuslarni yig‘ishni yo‘lga qo‘yish rejalashtirilgan. Neft-gaz sohasida o‘zaro manfaatli hamkorlik kengaymoqda. Ayni paytda Ozarbayjon bilan qishloq xoʻjaligi sanoati, uzumchilik va vinochilik, zargarlik, neft va gaz, transport va logistika, taʼlim sohalarida yangi loyihalar ishlab chiqilmoqda¹⁰.
2021-yil 27-yanvar kuni O‘zbekiston Respublikasi Investitsiyalar va tashqi savdo vazirligi, uning huzuridagi Chet el investitsiyalarini jalb qilish agentligi, Ozarbayjon Respublikasi Iqtisodiyot vazirligi hamda Ozarbayjon eksport va investitsiyalarni qo‘llab-quvvatlash jamg‘armasi (AzFSEI) bilan hamkorlikda ), O‘zbekiston-Ozarbayjon biznes-forumi videokonferensiya shaklida tashkil etildi. Tadbirda: O‘zbekiston tomonidan – Investitsiyalar va tashqi savdo vazirining birinchi o‘rinbosari L.Qudratov, Xorijiy investitsiyalarni jalb qilish agentligi va Eksportni qo‘llab-quvvatlash agentligi rahbariyati, Ozarbayjon tomonidan – Iqtisodiyot vaziri o‘rinbosari Ravshan Najaf, rahbariyat va AzFSEI mutaxassislari. Tadbirda ikki davlat diplomatik vakolatxonalari ishtirok etdi. Biznes-forumda Ozarbayjon va O‘zbekistondan to‘qimachilik, oziq-ovqat, avtomobilsozlik, qishloq xo‘jaligi, qurilish materiallari ishlab chiqarish va iqtisodiyotning boshqa tarmoqlari kabi yirik kompaniyalarning jami 100 dan ortiq vakillari ishtirok etdi. Konferensiyani Ozarbayjon tomoni rahbari ochib berdi va savdo-iqtisodiy va madaniy-gumanitar sohalarda ikki tomonlama munosabatlar yuqori darajada rivojlanib borayotgani, 2020 yilda ikki davlat oʻrtasidagi tovar ayirboshlash hajmi 12 foizga oshganini maʼlum qildi.
Bugungi kunda Ozarbayjonning “Azersun Holding”, “Lu-Mun Holding”, “Cahan Holding”, “Neqsol Holding”, “Evrascon”, “Azermash” kabi kompaniyalari o’zbekistonda, Oʻzbekistonning “Uzkabel”, “Artel”, “Silk Road International”, “Agroexport Gold Fruits” kabi kompaniyalari ozarbayjonda faoliyat olib borishmoqda.¹¹
1-jadval