O'zbekiston Respublikasi budjet ijrosini tashkil etishda g'aznachilik faoliyatining zarurligi mundarija

G’aznachilikda byudjet ruxsatnomalarini bosharish :
Davlat byudjetini tayyorlash, tasdiqlash, ijro qilish xalqaro andozalarga mos keluvchi yangi byudjet tasnifi asosida abul qilinadi;

bank tizimi bilan bog'liq operatsiyalarning o'zgarishi munosabati bilan mavjud tayinlash sertifikatlari bekor qilindi.
5-rasm. G’aznachilikda byudjet ruxsatnomalarini boshqarish¹⁰
10
Byudjet xarajatlari amalga oshirilishini boshqarishni mujassamlashtirish maqsadida:

1. 
   Tegishli byudjet va Davlat maqsadli jamg’armalaridan xarajatlarning tegishli ruxsat orqali amalga oshirilishi hamda ularning hajmi yillik ajratmalar va xarajatlarni amalga oshirish ruxsati miqdoridan oshmasligi kerak.
   
2. 
   Byudjet tashkilotlarining byudjetdan tashqari jamg’armalari xarajatlari tegishli ruxsat asosida amalga oshirilishi hamda byudjetdan tashqari daromadlar hajmi doirasida amalga oshiriladi.
   
3. 
   Maqsadli grantlar va davlat qarzlari hisobiga moliyalashtiriluvchi xarajatlar uchun xarajatlar tegishli ruxsat va amaldagi me'yor va qo’llanmalar asosida mavjud holda mablag’lar doirasida g’aznachilik organlarining tegishli ruxsati asosida amalga oshiriladi.
   

6-rasm. G’aznachilik to’lovlarni amalga oshirish¹¹

G’aznachilik to’lovlarini amalga oshirish byudjet mabla?lari oluvchilarning yuridik majburiyatlarni olishi asosida moliyaviy majburiyatlarini bajarishi, deb tushuniladi.
G’aznachilikda kassani rejalashtirish muhim ahamiyatga ega. Uning asosiy maqsadi:

• 
  byudjet ijrosining o’z vaqtida bajarilishi;
  
• 
  davlat boshqaruvi organlari va byudjet tashkilotlarining kredit qobiliyatining o’sishini ta'minlash;
  
• 
  byudjet xarajatlarini minimallashtirish;
  
• 
  kassaning holati va kassa oqimlari bo’yicha oldindan ma'lumot olish va ularni moliyaviy qarorlarni qabul qilishda foydalana olish imkoniyatini beradi.
  

Kassani boshqarishni takomillashtirish quyidagilardan iborat:

• 
  byudjet tashkilotlarining barcha byudjetlarini o’z vaqtida ijro qilishni ta'minlash;
  
• 
  xo’jalik sub'ektlarining byudjet to’lovlari muddatlari bilan bog’liq kredit qobiliyatini pasaytirish xavfini kamaytirish;
  
• 
  xarajatlarni amalga oshirish va tushumlarni amalga oshirish bilan bog’liq xarajatlarni, shu jumladan, foizlarni to’lash bilan bog’liq qo’shimcha xarajatlarni kamaytirish imkoniyatini beradi.
  

G’aznachilikda kassani rejalashtirish va boshqarish belgilangan vaqt parametrlari bilan chegaralanadi:
1. Kassa rejalari vaqt davomiyligi 57 haftani tashkil qiladi. Kassa rejalari har haftada rasman yangilanib turiladi. Kassa rejalari yilning boshlang’ich 3 oyiga har bir ish kuni bo’yicha hamda qolgan 57 haftagacha bo’lgan muddatga har haftaga aniqlanishi kerak.

4-jadval

Davlat byudjetining g’azna ijrosi joriy yetish jarayonida G’aznachilik organlarining 2009-2012 yillardagi faoliyati samaradorligi⁴

№