O’zbekiston respublikasi davlat statistika qo’mitasi kadrlar malakasini oshirish va statistik tadqiqotlar instituti

Innovation,Samsung ning bo’linmalari, Tesla Motors, CAP, Kraft Foods 
va boshqa kompaniyalar; 

Kompaniyalar va dasturchilar orasida aloqalar o’rnatishga yo’naltirilgan 
innovatsion maydonchalar (innovatsiya birjalari) yoki Inno Centive, 
TopCoder, Kaggle, Data Marketig Cloud lar singari kraudsorsing 
imkoniyatlaridan foydalanish; 

Yangi yechimlar topish va muammolarni hal qilish maqsadida tashkil 
qilingan kompaniyalar va tashkilotlarning hamkorligiga misol sifatida Cisco 
kompaniyasining 
“tirik laboratoriyalari”ni yoki Astrsa Zeneca 
kompaniyasining ochiq innovatsiyalar platformasini keltirishimiz mumkin; 
Ilmiy tekshirish ishlarini bajarish uchun mo’ljallanilgan birlashmalardan farqli-
o’laroq, innovatsion ekotizimlar quyidagilarni bajarishga yo’naltirilgan 
(Гапскотт Д., Уильямс Э. Викиномика. Как массовое сотрудничество 
изменяет все. СПб.: Best Business Books, 2009. С. 236.): 

Natijalarni tijoriy ravishda ishlatishga; 

Barcha ishtirokchlar uchun imkoniyatlarni aniqlash, o’rganish va yuzaga 
chiqarishga; 

Ekotizimning boshqaruv modeli guruhlar tomonidan topilgan yangiliklar 
barcha uchun ularning umumiy ishga qo’shgan hissasiga proportsional 
ravishda taqsimlanadi. 
Masalan, Cisco Hyper Innovation Living Lab — Cisco kompaniyasining 
“tirik laboratoriyalari”lar tashkil qiladigan bo’limidir. Cisco mutaxassislarning 
fikrlaricha, hozirgi davrda hech bir kompaniya mijozlarga kerakli bo’lgan va bozor 
talab qiladigan bunday yechimlarni taklif qilishga qodir emas [Qarang: Harvard 
Business Review — Россия. 2007. Июнь — июль. С. 50.]. Cisco Hyper 
Innovation Living Lab umumiy muammolarni yangicha hal qilish uchun Cisco 
kompaniyasi komandasini qanday qilib hamkorlar, mijozlar va boshqa 
kompaniyalar bilan birlashtirish kerakligi masalasining yechimini topgan.
Masalan, Airbus, DHL, Caterpillar va Cisco kompamiyalari mutahassislaridan 
iborat bo’lgan guruh turli xil platformalardagi yopiq boshlang’ich kodli 

---

555 
ma’lumotlardan birgalikda foydalanish muammosini hal qila oldilar. Hozirda bu 
guruh to’rt universitet bilan hamkorlikda startaplar asosida o’zlari uchun kerakli 
bo’lgan ilovalar yarata oladigan tarmoqlararo ochiq platforma yaratish ustida 
ishlamoqda. Albatta barcha loyihalar ham hayotga tadbiq etilmaydi, ammo 
ishtirokchilar ekotizim darajasida innovatsion mahsulotlar yaratish ustida bosh 
qotirmoqdalar. Ekotizimli innovatsiyalar usuli hamkorlikning yangi turini 
yaratishga olib kelayapti. Masalan, qiziqishlar ekotizimi sifatida tarmoqda o’z 
mahsulot va hizmatlarini reklama qilish uchun kompaniyalarning ijtimoiy 
tarmoqdagi hamjamiyatlar bilan hamkorligini keltirish mumkin (Reddit, Renren,