O‘zbekiston respublikasi oliy ta’lim, fan va innovalar vazirligi islom Karimov nomidagi Toshkent Davlat Texnika Universiteti Olmaliq filiali

11-rasm. Zamonaviy payvandlash transformatorlarining umumiy ko’rinishi
O’zgarmas tok payvandlash generatorlari.
O’zgarmas tok payvandlash generatorlari o’zgaruvchan tokni o’zgarmas tokka o’zgartirib beradi. Unda o’zgaruvchan tok dvigateliga o’zgarmas tok generatori ketma-ket ulangan bo’ladi. O’zgaruvchan tok dvigateli harakatga kelganda o’zgarmas tok generatori o’zidan o’zgarmas payvandlash toki ishlab chiqaradi.

12-rasm. O’zgarmas tok payvandlash generatorining umumiy ko’rinishi:

						Bet
						1
	Varoq	№ hujjat	Imzo	Sana

1 – Korrektorning misli plastinkalari ; 2 – generatorning shetkalari; 3 – tokning kuchini o’zgartirib beruvchi reostat; 4 – taqsimlovchi moslama; 5 – klemalarni qisib beruvchi qism; 6 – voltmetr; 7 – ventilyator; 8 – uch fazali asinxron dvigateli; 9 – tortqich; 10 – magnitli polyuslar; 11 – korpus; 12 – yakor. Payvandlash to’g’rilagichlari. Payvandlash maqsadida o’zgaruvchi tokni o’zgarmas tokka aylantiruvchi apparatlarni payvandlash to’g’rilagichlari deyiladi. Ular pastlatuvchi transformatordan, to’g’rilovchi (diodli) blokdan, hamda sozlash, ishga tushirish va himoyalovchi qurilmalardan tashkil topgan bo’ladi Bunday konstruksiya transformatorga qaraganda ancha murakkab bo’lishiga qaramasdan, payvandlash tokining va elektr yoyining chiqishdagi ko’rsatkichlarini ancha turg’unligini ta‘minlaydi. Oxir oqibatda payvand chokning sifati ham ancha yuqori bo’ladi. To’g’rilagichlarning harid narxi ham transformatorlarnikidan uncha farq qilmaydi, ishonchliligi ham yuqori: amalda buzilib qoladigan xech narsasi yo’q. To’g’rilagichlarning kamchiliklari ham transformatorlarnikidan uncha farq qilmaydi: og’irligi, ishlatishning murakkabligi, payvandlash jarayonida tarmoqdagi kuchlanishning keskin pastlab turishi. 13-rasm. Zamonaviy tok to’g’rilagichi
						Bet
						1
	Varoq	№ hujjat	Imzo	Sana