O‘zbekiston respublikasi oliy ta’lim, fan va innovatsiyalar vazirligi namangan muhandislik-qurilish instituti

1-Laboratoriya ishi 
16K20F3 rusumidagi RDB tokarlik dastgohini texnik-strukturaviy 
loyihalash 
Maqsad:
 
16K20F3 rusumidagi RDB tokorlik dastgohi bilan tanishish, asosiy 
ishchi mexanizlari konstruksiyalarini va dastgohning texnik imkoniyatlari o`rganib 
chiqish, dastgohning texnik-strukturaviy modelini ishlab chiqish. 
Dastgohning vazifasi 
Dastgoh tashqi va ichki silindrik, sferik va fason yuzalarga ishlov berish, 
chervyakli va turli xil yakka va ko`p kirimli, shu bilan bir qatorda o`zgaruvchi 
qadamli rezbalar kesishga mo`ljallangan. Ishlov berish jarayonida zagatovka sodda 
shakl hosil qiluvchi harakatlar (o`z o`qi atrofida aylanish), ko`p pozitsiyali 
kesgichtutgichga mahkamlangan kesgich esa zagatovka o`qi bo`ylab (koordinataning 
Z o`qi) va zagatovka o`qiga perependikulyar (koordinataning X o`qi) harakatlar hosil 
qiladi. Zagatovkaning aylanma harakati va kesgichning zagatovka o`qi bo`ylab va 
zagatovka o`qiga perependikulyar o`zaro reja bo`yicha harakatlari natijasida kerakli 
mahsulot shaklini olish imkoniyatini beradi.
Dastgoh tavsifi 
16K20F3 rusumidagi RDB tokorlik dastgohi raqamli dasturda boshqaruv 
qurilmasi va dastgohdan tashkil topgan.
Boshqaruv qurilmasi dastgohga o`rnatilgan elektron bloklar katakchalari 
ustunlaridan tashkil topgan. Elektorn bloklar dastur tashuvchilardagi axborotlarni 
sanash va uni boshqaruv tizimiga kirgizish, joriy axborotlarni tahlil qilish, dasturni 
to`g`irlash va o`zgartirish uchun mo`ljallangan.
Dastgoh tavsifnomasiga uning vazifasi, tuzilishi, asosiy harakat uzatmalari, 
qo`l va avtomat surishlar, bloklar va uzellar, dastgohning kengayuvchi texnik 
imkoniyatlari va dastgohni ekspulatatsiya jarayonini ixchamlashtirish kiradi. 
RDB dastgohlarini baholash asosan quyidagi asosiy ko`rsatgichlar asosida 
amalga oshiriladi: mahsulot ishlab chiqara olishlik quvvati, ishlash aniqligi va 
bardoshliligi. 
1460 ayl/min nominal aylanish chastotali asinxron sozlanuvcha chastotali 
elektrodvigatel orqali asosiy harakat uzatmasi hosil qilinadi. Shpindel aylanishlar 
chastotasi 
12,5-2000 
ayl/min 
oralig`ida 
uchta 
ostdiapazonda 
sozlanadi. 
Ostdiapazonlar qo`l yordamida o`zgartiriladi. Instrumental kallagli (Z va X 
kokrdinata 
o`qlari) 
dastgoh 
supporti 
aylanish 
momenti 
ShD-4 
tipidagi 
gidrokuchaytirgichli qadali uzatma yuritmasi. 

---

Oltipog`onali gorizontal o`q bo`ylab aylanuvchi instrumental kallak supportga 
o`rnatilgan. 
Ishlov berish dasturi sakkiz qatorli perfolenta ISO 7-bit kodi orqali yoziladi. 
Dastgohda 2P22 tipidagi moslama qo`llaniladi.
Orqa babka dastur asosida bajariladigan elektromexanik tepkini harakatlanishi, 
siqishi va kengaytirilish uzatmaga ega. Orqa babkani yo`naltiruvchi stanina bo`yicha 
sozlash qo`lda amalga oshiriladi. 
Elektrogidravlik qadamli uzatmaning asosi elektrik qadamli dvigatel bilan 
aylanuvchi momentning gidrokuchaytirgichi hisoblanadi. Oxirgisi aksial porshenli 
gidrodvigatel va o`q tipidagi zolotnikni kuzatuvchilardan tashkil topgan.
Elektrogidravlik qadamli uzatmalar uzatishlarini quvvatlantiruvchi nasos 
qurilmasi avtomatik sozlanuvchi uzatmali aksial porshenli nasos, quvvatlantiruvchi 
qurilma, filtrlovchi, ishchi suyuqligini sovituvchi, nasos qurilmasini joriy qizdirish va 
tekshiruvchi, sozlovchi moslamalardan tashkil topgan.