O'zbekiston respublikasi oliy va 0 ‘rta maxsus t a ’lim vazirligi

m e ’y o r d a n
kam, agar pichanning usti nam 
bo'lsa, demak namligi ortiqcha, yengil buralib bargi to'kilmasa namligi 
me’yorda). Pichan sifatiga Davlat andozalari belgilangan. Bu andozalar 
bo‘yicha pichan 2 ta sinfga boiinadi. Birinchi sinfga kiradigan pichanda 
5 foizgacha yeyilmaydigan qo'shilm alar va 1 foiz zaharli o'sim liklar 
bo'lishi mumkin. Ikkinchi sinfga kiradigan pichan tarkibida 10 foizgacha 
yeyilmaydigan qo'shilmalar va 2 foiz zaharlai o'simliklar bo'ladi. Pichan 
xushbo'y, rangi sariq-yashil, namligi 17 foiz, zaharli o'simliklar 1 foiz, 
changlanmagan yuqori sifatli bo'ladi.
Pichandan pichan uni, zichlangan briketlar, donadorlashtirilgan 
ozuqalar tayyorlash mumkin.
A m aliy k o ‘rsatm alar
Pichanning hajmini va sifatini aniqlash:
A. Pichanning namligi oddiy usulda aniqlanadi. Pichan bog' qilib 
bog'langanda shitirlagan Tovush eshitilsa uning namligi 15 foiz, pichan 
bog'i siqilganda yoki buralganda qirchillasa, bunda uning namligi 17 
foiz, pichan bog'i buralganda g'irchillamasa, buralgan joyidan suv chiqsa 
namligi 23-25 foiz bo'ladi. Pichan namligini aniq bilish uchun namuna 
olib, uni tortib, termostatda quritib aniqlanganda aniq bilish mumkin.
B. Pichanni hisobga olishda pichan g'aramlarining hajmi aniqlanadi. 
Buning uchun g'aramning uzunligi, eni va belbog'ning uzunligini bilish 
kerak. G 'aram ning enini har ikki tomonidan o'lchab olingan sonlami 
qo'shib, yig'indisi teng ikkiga bo'linadi. G'aram ning pastki tomoni tor 
bo'lsa, har ikki tomonidan ikki martadan o'lchash kerak. Oldin g'aram 
eng yuqori keng qismidan, so'ngra pastki joyidan o'lchanadi, olingan
178

---

sonlar qo'shiladi va yig'indisi ikkiga bo‘linadi. G'aramning uzunligi ham 
ikki tomonidan o'lchanadi, olingan sonlar qo'shib yig'indisi teng ikkiga 
bo'linadi. G'aram ning belbog'i uzunasi bo'yicha o'lchanadi. G'aramning 
balandligi har xil bo'ladi, shuning uchun belbog'i 3 ta joydan o'lchanadi, 
ulaming o'rtachasi hisobga olinadi. Pichanning eni, bo'yi, belbo'gining 
uzunligi bo'yicha uning hajmini aniqlash mumkin.
D. G 'aramning vaznini aniqlash uchun 1 m 3 pichan tortiladi, hajmiga 
qarab g'aram ning vazni hisoblanadi. Pichan turiga qarab uning vazni 
ham har xil bo'ladi.