O’zbekistоn respublikаsi оliy vа o’rtа mахsus tа’lim vаzirligi

Tuproqlarning agronomik ishlabchiqarish guruhlari va ularning tiplari 
Tuproqlarning agronomik ishlab chiqarish guruhlari o‘rganilgan hudud 
tuproqlarining genezisi, evalyusiyasi, relefi, geomorfologik-litologik tuzilishi 
vagidrogeologik sharoiti, mexanik tarkibi, irrigatsion eroziya, agrokimyoviy va 
agrofizikaviy xossalari-xususiyatlari, unimdorligi, tuproqning meliorativ holati
chuqur tahlili va laboratoriya-analitik ma’lumotlarga asoslangan holda tuproqdan 
foydalanish uchun ishlab chiqilgan tavsiya va chora –tadbirlar bo‘yicha tuproq 
ayirmalarini birlashtirish tushiniladi. 
Tuproqlarni agroishlab chiqarish bo‘yicha guruhlash tuproq tadqiqotlarining 
yirik masshtabli materiallarini umumlashtirish agronomik sharhlashning asosiy 
shakli hisoblanadi.
Agroishlab chiqarish guruh tuproqlardan foydalanishni farq qilish, u yoki bu 
tarkibda almashlab ekish, agrotexnika, o‘g‘it qo‘llash, meliorativ chora-tadbirlarni 
rejaga solish, er solig‘i, ijara to‘lovi va boshqa erdan foydalanish tizimlarini, 
xo‘jalikning yo‘nalishlarini va tkproq sharoitlaridan to‘la foydalangan holda 
dehqonchilik tizimini tashkil etishni ochib berishi kerak. 
Tuproqlarni agroishlab ishlab chiqarish bo‘yicha guruhlashning asosiy 
mezonlari quyidagilar: 
a) muayyan bir tuproq-iqlim mintaqasiga (baladlik va kenglik mintaqasi), 
zonachasi, provinsiyasiga tegishliligi: 
b) o‘xshashligi jihatidan tuproqning genetik yaqinliligi: 
-tuproq qatlamining tashqi ko‘rinishi: 
-tuproqhosil qiluvchi jins va tuproqlarning mexanik tarkibi: 
-tuproqning asosiy fizik xossalari: 
-kimyoviy, fizik-kimyoviy xossalari, oziqa moddalar miqdori va zahirasi, 
v) tuproq konturlarining bir xillik darajasi: 
g)tuproq tarqalgan hududning relefi:
 
 

---

116 
9-BOB. JAMOA VA DAVLAT XO’JALIKLARI TUPROQ