O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maхsus ta’lim vazirligi

O„zbek tilshunosligida hozirgi o„zbek adabiy tilining tavsifiy fonetikasiga oid ma‘lumotlar quyidagi ishlarda ancha izchil bayon etilgan: "Узбекский язык" (Reshetov V.V., 1959-y.), "Основы фонетики и грамматики узбекского языка" (Reshetov V.V, 1965-y.), "Общaя xapakTepucTUka особенностей узбекского BOkaau3Ma"(Reshetov V.V.,1949-y.),"Фонетическая система узбекского литературного языка", ADD (A. Mahmudov, 1980-y.), "O‘zbek tili fonetikasi" (Mirtojiyev M.M., 1991-y., 1-nashri; 1998-y., 2-nashri), «O‘zbek tili» S.Otamirzayeva,M.Yusupova, 2002-y.),"Hozirgi o‘zbek adabiy tili" (Jamolxonov H.,2005-y.), “O‘zbek tilinig nazariy fonetikasi ”( Jamolxonov H.,2009-y), —Hozirgi o‘zbek adabiy tili ( R. Sayfullayeva, B. Mengliyev, G. Boqiyeva, M. Qurbonova, Z. Yunusova, M. Abuzalova, 2009)”, "Сочетание гласных и согласных в современном узбекском литературном языке" (A.Ishayev.,1985),"Редукция гласных в узбекском языке: типы, функция, программирование"
(САтамирзаева^Юлдашева, Dж. Maматов, 1985) va b.lar;
b) tarixiy fonetika. Bunda ayrim olingan bir tilning fonetik tizimi, undagi fonetik hodisalar va faktlar shu tilning uzoq tarixiy taraqqiyoti bilan bog‘lab o‘rganiladi, shu asosda muayyan tilning fonetik - fonologik tizimida yuz bergan tarixiy o‘zgarishlar (divergensiya, konvergensiya faktlari, fonologik tizimdagi eskirish va yangilanish jarayonlari) aniqlanadi. Shunga ko‘ra u diaxron fonetika deb ham yuritiladi.
O‘zbek tilshunosligida o‘zbek tilining tarixiy fonetikasiga oid ma‘lumotlar V.V.Reshetov,F.Abdullayev,G‘.Abdurahmonov,A.Rustamov, E.Fozilov,Sh. Shu- kurov, Q. Mahmudov,S. Ashirboyev, H. Ne’matov, Q.Sodiqov, B.To‘ychiboyev kabi tilshunoslarning ishlarida berilgan: "Qadimgi turkiy til" (Abdurahmonov G‘., Rustamov.A., 1982-y.), "Фонетико-морфологические особенности языка Алишера Наваи", ADD (Рустамов A., 1966-г.), "Некоторые вопросы исто­рической фонетики узбекского языка” (A Рустамов, 1985), "К истории утраты сингармонизма в узбекском языке" (Ф. Aбgуллаев, 1985), "Фонетические и морфологические особенности языка "Хибатул хакаик",AKD (Maхмудов К., 1964-г.), "Ahmad Yugnakiyning "Hibatul haqoyiq" asari haqida" (Mahmudov Q., 1972-y.), "Qadimgi obidalar va Alisher Navoiy tili" (Fozilov.E., 1969-y.), "XIV asr Xorazm yodnomalari" (Fozilov E, 1973-y.), "Qutbning "Xusrav va Shirin" dostoni va o‘zbek adabiy tili" (Ashirboyev S., 1997-y.), "O‘zbek tili tarixiy fonetikasi" (Ne’matov H., 1992-y.), "O‘zbek tili tarixiy fonetikasi" (To‘ychiboyev B., 1990-y.), "O‘zbek tilining taraqqiyot bosqichlari" (To‘ychiboyev.B., 1996-y.), «XI-XV asr uyg‘ur yozuvli turkiy yodgorliklarning grafik-fonetik xususiyatlari» (Q.Sodiqov. Dokt. dissertatsiyasi, 1992), "O‘zbek adabiy tili tarixi" (Muxtorov. A., Sanaqulov U., 1995-y), "Алишер Наваи как основоположник узбекского литературного языка" (A.K. Боровков, 1946.), "A tovushining XV asrdagi sifat xususiyatlari haqida" (E. Umarov., 1982),"XV asr o‘zbek tili unlilari haqida" (E. Umarov, 1982), “O‘zbek tilining tarixiy fonetikasi” (Qozoqboy Mahmudov,2006), “O‘zbek tilining tarixiy grammatikasi ” (G‘.Abdurahmonov, Sh. Shukurov, Q. Mahmudov, 2008 ), "Грамматика староузбекского языка" (A.M. Щербак,1962) kabi ishlar shular jumlasidandir.

3.