O`zbekiston Respublikasi Oliy va o`rta maxsus ta`lim vazirligi Ajiniyoz nomidagi Nukus davlat pedagogika instituti Maktabgacha ta`lim kafedrasi maktabgacha ta’limda steam texnologiyalari

STEAM ta’lim texnologiyasini loyihalashtirish
Quyida STEAM texnologiyasi bo’yicha «Bolalar nigohida dunyo» loyihasi taqdim etiladi.
Loyihaning xususiyatlari: guruhlararo hamkorlik.
Maqsad: STEAM –texnologiyaning ta’lim modullarini joriy etish: «Lego-dizayn», «matematik rivojlanish», «sehrgar-qog’oz», «multstudiya» maktabgacha yoshdagi bolalarning intellektual qobiliyatlarini rivojlantirish va ilmiy-texnikaviy ijodga jalb qilish.
Loyiha vazifalari:
1. Maktabgacha ta’lim tashkilotida pedagogic jihatdan maqsadga muvofik, ilmiy va ijodiy rivojlanish muhitini yaratish.
2. “LEGO-konstruksiyalash”, “matematik rivojlanish”. “sehrgar-qog’oz”, «multstudiya», «dunyo bolalar nigohida» kabi o’quv modullarining ishini tashkil etish.
3. Ota-onalarni bolalar bilimini o’rganish ishlariga qiziqish va bog’lash.
4. Tadqiqot ko’nikmalarini shakllantirish, bolalarning o’zini o’zi anglashi.
5. Loyihaning boshqa ishtirokchilari bilan hamkorlik qilish qobiliyatlarini rivojlantirish.
Yangilik: maktabgacha ta’limda ta’lim sohalarini integratsiyalashuvini hisobga olgan holda faoliyatlarda zamonaviy metodlar va STEAM-texnologiyalarining elementlarini kompleks ishlatish.
Maqsadga erishish va muammolarni hal qilish uchun quyidagi modular ishlab chiqildi.
«LEGO-dizayn» moduli.
Ushbu modul Lego dizaynerlari yordamida modellashtirish bilan bolalarni tanishtirishga imkon beradi. «LEGO-Construction» ta’lim moduli orqali-amaliy va aqliy eksperiment o’tkazish, umumlashtirish, nutqni rivojlantirish va nutq sharhlarini va o’z faoliyatining natijalarini ishlab chiqish qobiliyati
-ona tilini erkin muloqot (so’z birikmalari, nutqning grammatik tuzilishi, fonetik tizim, semantic tuzilishning boshlang’ish g’oyalari)
-yangi tasvirlarni yaratish, tasavvur qilish, o’xshashlikdan foydalanish qobiliyati.
«Matematik rivojlanish» ta’lim moduli.
U stol o’yinlarini rivojlantirish, hissiy rivojlanish uchun qo’llanmalar, geometric jismlar va raqamlar to’plamlari, matematik rivojlanish yo’nalishlari bo’yicha namoyish va tarqatma materiallar, mantiqiy jumboqlar, sorterlar, hisob taxtasi, matematik dizaynerlar va boshqalarni o’z ichiga oladi. «Matematik rivojlanish» ta’lim moduli orqali-bolalarning yoshi va individual xususiyatlarini hisobga olgan holda matematik rivojlanish muammolarini kompleks hal etish matematik rivojlanish o’yinlarida va kognitiv tadqiqot ishlarida amalga oshiriladi. «Wizard-qog’oz» orqali modellashtirish bolalarni elim va qaychi bilan katlama qog’ozining eng qadimgi san’at dunyosiga tanishtirishga yordam beradi. Origami darslari bolalarda o’zlarining bilim manfaatlarini qondirish, ushbu ta’lim sohasidagi xabardorlikni oshirish, muloqot qobiliyatlarini boyitish va qo’shma faoliyatni amalga oshirish qobiliyatiga ega bo’lish imkonini beradi. Shuningdek, bolalarning nutqini rivojlantirishga sezilarli ta’sir ko’rsatadigan nozik vosita ko’nikmalarini rivojlantirishga hissa qo’shadi.
Qog’oz konstruktsiyasi mantiqiy va majoziy fikrlashning muvozanatli rivojlanishiga yordaam beradi, shuningdek, bola o’z ishini bosqichma-bosqich rejalashtiradi va kerakli natijaga olib kela oladi.
STEAM-texnologiyasining bir qismi bolalarni raqamli texnologiyalar bilan tanishtirishdir. Bunga yordam «mul`tstudiya» moduli, bolalar ko`zlari bilan dunyoni yaratadilar. Bu esa bolalarning «mul`tstudiya» orqali o`z mul`tiplikatsion fil`mini yaratish orqali turli loyihalarda bolalarning ish natijalarini zamonaviy darajada namoyish etish imkonini beradi. Bunda bolalar:
-AKT (axborot-kommunikatsiya texnologiyalari) va raqamli texnologiyalarni o`zlashtiradilar;
-media texnologiyalarini o`zlashtiradilar;
-badiiy va texnik ijodiyot sintezi asosida samarali faoliyatni tashkil etadi.
Loyiha maktabgacha yoshdagi bolalar faoliyatining ustuvor turlarida amalga oshirilmoqda:
-o`yin
-dizayn
-bilim-tadqikot faoliyati
-loyiha faoliyati
-badiiy-ijodiy faoliyatning turli turlari.
Loyihaningamaliy ahamiyati:
Loyiha maktabgacha ta`lim tashkilotlarida ta`lim-tarbiya jarayonida STeAM –ta`limini joriy etishning ijobiy tajribasi asosida texnologiyaning elementlarini kichik yoshdagi bolalar bilan ishlashda loyihalashtirishga yordam beradi.