Oʻzbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi andijon mashinasozlik instituti «Iqtisodiyot»
Download 481.59 Kb. Pdf ko'rish
|
farruh kurs ishi
|
Birinchi bosqichda ikkita hal qiluvchi vazifani birdaniga amalga oshirildi.
Birinchisi, ma’muriy-buyruqbozlik tizimi oqibatlarini engish, tanglikka barham berish, iqtisodiyotni barqarorlashtirish; ikkinchisi, respublikaning o’ziga xos sharoitlari va xususiyatlarini hisobga olgan holda bozor munosabatlarining negizini shakllantirish. Bu vazifalarni bajarish uchun avvalo bozor iqtisodiyotiga o’tishning huquqiy asoslarini vujudga keltirish, so’ngra kichik privatizatsiyani amalga oshirish iqtisodiyotni barqarorlashtirish va qisman liberallashtirish, bozor infrastrukturasining poydevorini, xususiy tadbirkorlikni rivojlantirish uchun qulay shart-sharoit yaratish, moliya va soliq, pul-kredit, narx-navo va pulning qadr-sizlanishiga qarshi siyosat sohasida ustuvor yo’nalishlar belgilandi. Bugungi bosqichda belgilangan vazifalar umuman muvaffaqiyatli hal etildi. Etakchi, 21 tarkibiy jihatdan hal qiluvchi tarmoqlarda ishlab chiqarishning hajmi kamayishi to’xtashiga erishildi. Vaholanki, 1991—1992 yillar respublikamiz uchun og’ir sinov yili bo’lgan edi. Sobiq Ittifoqning parchalanishi, an’anaviy xo’jalik aloqalarini buzilishi bilan respublika moliyaviy va strategik jihatdan muhim xom ashyo resurslarining taqchilligi iskanjasida qoldi. Bunda butun diqqat-e’tibor ichki resurslarni safarbar etishga qaratildi. O’tkir ijtimoiy va iqtisodiy muammolarni hal qilishning eng qulay yo’llari izlandi. Natijada yalpi ichki mahsulotni haddan tashqari pasayib ketishiga yo’l qo’yilmadi, O’zbekiston aholisining turmush darajasini keskin pasayishi ro’y bermadi. Iqtisodiy islohotni amalga oshirishning asosiy shartlaridan biri bozor iqtisodiyotining huquqiy negizi yaratildi. Xuquqiy asoslarni yaratishda respublikaga xos yondashuvlarni, qonun hujjatlarini ishlab chiqish va qabul qilish bo’yicha o’z mexanizmimizni vujudga keltirdik. Qonun iqtisodiy hayotni, ijtimoiy munosabatlarni tartibga solishning asosiy vositasi bo’lib qolishi kerak. Buning uchun puxta, chuqur o’ylab ishlangan, har tomonlama mukammal, uzoq muddat davomida amal qiladigan qonunlarga ega bo’lish kerakligini nazarda tutgan holda, islohotlar jarayonini davlat huquqiy jihatdan boshqarishining yaxlit tizimi tarkib topdi. Eng avvalo asosiy qonun — O’zbekiston Respublikasi Konstitutsiyasi, hamda iqtisodiy mustaqillikni ta’minlashning huquqiy negizini barpo etadigan 100 dan ortiq asosiy qonun hujjatlari qabul qilindi. «O’zbekiston Respublikasi Davlat mustaqilligining asoslari to’g’risida», «O’zbekiston Respublikasining Vazirlar Mahkamasi to’g’risida», «Joylarda davlat hokimiyati to’g’risida», «Fuqarolarni o’zini o’zi boshqarish organlari to’g’risida» va boshqa tarixiy ahamiyatga ega bo’lgan qonunlar qabul qilindi. Sifat jihatdan yangi iqtisodiy munosabatlarga, avvalo yangi mulkchilik munosabatlariga asos soladigan qonunlar majmui yaratildi. Mulkchilik to’g’risida, er to’g’risida, davlat tasarrufidan chiqarish va xususiylashtirish to’g’risida, ijara to’g’risida, davlat uy-joy fondini xususiylashtirish to’g’risida va boshqa qonunlar shu jumlaga kiradi. 22 Bundan tashqari, xo’jalik yuritish va institutsional o’zgarishlarni bozor iqtisodiyoti talablariga mos ravishda amalga oshirishni huquqiy asoslari yaratildi. Xo’jalik yuritish faoliyatini tartibga soluvchi korxonalar to’g’risida, kooperatsiya to’g’risida, xo’jalik jamiyatlari va shirkatlari to’g’risida, bozor infrastrukturasini yaratish va uning faoliyatiga xos jarayonlarni tartibga solishni ta’minlaydigan banklar va bank faoliyati to’g’risida, tadbirkorlik to’g’risida, sug’urta to’g’risida, birjalar va birja faoliyati to’g’risida, auditorlik faoliyati to’g’risida qimmatli qog’ozlar va fond birjalari to’g’risida va boshqa qonunlar qabul qilindi. Iqtisodiy jihatdan erkin bo’lgan korxonalar va fuqarolarning davlat bilan o’zaro munosabatlari mexanizmi soliqlar tizimi orqali belgilab beriladigan qonun va me’yoriy hujjatlarda o’z aksini topdi. Monopolistik faoliyat cheklab qo’yilgan, garov huquqi joriy qilindi. Korxonalarning bankrot bo’lishi qonun yo’li bilan e’tirof etildi. Shu bilan birga, O’zbekistonning xalqaro munosabatlarda teng huquqli sub’ekt sifatida qatnashishini ta’minlovchi huquqiy normalar yaratildi. Tashqi iqtisodiy faoliyat to’g’risida O’zbekiston Respublikasining etakchi xalqaro tashkilotlarga a’zoligi to’g’risida, asosiy xalqaro paktlar va bitimlarning O’zbekiston tomonidan imzolanishi respublikamizning jahon miqyosida tashqi aloqalarini rivojlantirish uchun sifat jihatdan yangi sahifalar ochdi. Download 481.59 Kb. Do'stlaringiz bilan baham: 
|