Oʻzbekiston respublikasi oliy va oʻrta maxsus ta’lim vazirligi begbo’tayev

Toifa	Oʻtkazish kengligi
Qoʻllanilishi
3	16 MGts gacha	Ethernet, Token-Ring, telefon
4	20 MGts gacha	Ethernet, Token-Ring, telefon
5	100 MGts gacha	Ethernet, ATM, FE, Token-Ring, telefon
6	200/250 MGts gacha	GigaEthernet, Ethernet, ATM, FE, Token-Ring,
7	600 MGts gacha	GigaEthernet, Ethernet, ATM, FE, Token-Ring

1.2.4-jadval.

Kabel tizimi	Qoʻllanilishi	Talab
Gorizontal	Qavat/joylashuv chegarasi boʻyicha qurilmalar birlashuvi	Turlanish, ishonchlilik, universallik
Vertikal	Bino boʻylab birlashuv	Sigʻim, ishonchlilik
Kampus tarmoq	Hisoblash kompyuter tarmogʻining bino boʻylab birlashuvi	Sigʻim, ishonchlilik

Gorizontal kabel aloqa tizimi quyidagilardan tashkil topgan:

• 
  Aloqa kabeli
  
• 
  Rozetkalar
  
• 
  Patch-panel (koʻp sonli portlardan iborat rozetkalar)
  
• 
  Patch-cord (vilkalar(konnektor) orqali aktiv va passiv qurilmalarni birlashtiruvchi kabellar)
  
• 
  Boshqa qurilmalar (ustun va krosslar)
  

Kabellarni qirqish, ishlov berish va konnektorga mahkamlashda maxsus asbob – “Siquuvchi ombur” dan foydalaniladi. (1.2.3-rasm.)




1.2.3-rasm. Siquvchi asbob RJ-45

Patch-cord kabellarni tayyorlash uchun juftli oʻrama kabellarida qanday bajarilishini koʻrib chiqamiz. Dastlab bu turdagi kabellarning ulanish qoidalarini bilishimiz zarur. Internet uchun kompyutyerdan HUB ga RJ-45 (8P8C) juftli oʻrama kabelining mos keluvchi rangli simlar tuzilmasi (lan): (1.2.4-rasm. A, B)

1.2.4-rasm. A variant – lan kabel


1.2.4-rasm. B variant – utp kabel

1. 
   Kompyutyerda kompyuterga boʻlsa: (2.5-rasm.)
   

1.2.5-rasm.

CAT5 kategoriyali (100 Mbit/s gacha tezlikda) oʻrama juftli kabellarda signallarning uzatilishida faqat ikki juft simlargina ishlatiladi. Bir jufti signal qabul qilish uchun, ikkinchisi esa kompyuter tarmoq kartasiga RJ-45 razyomli oʻrama juftli kabellar orqali Hub, swich yoki router qurilmalariga signal joʻnatish uchun foydalaniladi. (1.2.6-rasm.)

1.2.6-rasm. Kompyuterning tarmoqqa ulanish tuzilmasi

WINDOWS OT lokal tarmoqni sozlash va ishlatish uchun juda qulay. Tarmoq bilan ishlashdan avval, agar Sizning kompyuteringiz lokal tarmoqqa ulanmagan boʻlsa, sozlash ishlari olib boriladi. Kompyuter tarmoqda ishlashi uchun uni sozlash jarayoni quyidagicha:

1. 
   Avvalo kompyutyerda tarmoq plata (karta) borligiga ishonch hosil qilish darkor. RJ-45 razʻyomiga maxsus konnektor orqali kabellar ulanadi.(1.2.7-rasm).