O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi chirchiq davlat pedagogika universiteti sport va chaqiriqqacha harbiy ta’lim fakulteti jismoniy madaniyat kafedrasi sport mahoratini oshirish fanidan kurs ishi mavzu

Chekinish va sirg’alib o’tish. Tez almashish hech qachon ham himoyalanoyatgan jamoa uchun foydali emas, chunki ba’zi hollarda u yakka kurashdagi kuchlar muvozanatini buzatadi (baland bo’yli hujumchi past bo’lib himoyachi bilan, tez hujumchi esa, tezligi kichik o’yinchiga qarshi bo’lib qolishi va h.k.), raqib jamoa o’yinchilariga chalg’ituvchi va aldovchi harakat o’tkazish imkonini beradi.
Shuning uchun himoyachilar bor kuch va bilimlarini blokirovka qilish va har xil harakatlar qilish yo’rdamida raqibning o’zaro harakat qilishini mushkullashtirishga, to’siq qo’yishga yo’l qo’ymaslikka sarflashlari kerak. Va faqat shchitga to’g’ridan-t’g’ri xavf tug’dirilayotgan paiytdagina o’yinchilarni almashishlari kerak.
Hujumchilar o’zaro harakatlari maydonda ko’ndalang bo’lib to’psiz yoki savatga uzoqdan harakat qilayotganda to’siq qo’yilgan himoyachilar ta’qib qilayotgan o’yinchilarni almashtirish o’rniga himoyachi tez chekinib, to’siq o’yinchini aylanib o’tib sherigi bilan yaqinlashib olishi kerak. To’siq shchit yaqinidagi to’pli o’yinchiga qo’yilganda, chekinish qisman xavf bilan bog’liq – bu vaqtda hujumchi hech qanday to’siqsiz to’pni savatga otishi mumkin.
Guruh bo’lib to’pni olib qo’yish. O’zaro harakat qilishninh bu usulini ko’proq pressingda, ya’ni to’p bo’lgan o’yinchini bir vaqtda ikki himoyachi hujum qilayotganda ishlatiladi.
Guruh bo’lib to’pni olib qo’yishning ikkita varianti bor. Birinchisida, to’p bolgan o’yinchini ta’qib qiluvchi himoyachi uni burchak tomon yoki yo’n chiziq yoniga to’pni olib borishga, keyin esa maydonga orqa tomoni bilan burilishga majbur qiladi. Shu paiytda ikkinchi himoyachi unga qarshi harakatga qo’shiladi. Ikkala himoyachi hujumchini to’pni nianiq uzatishga yoki “Besh sekund” qoidasini buzishga majbur qiladi. Ikkinchi usulda esa to’qnashtirish va kesib o’tish prinspi o’zaro harakat qilish uchun to’pni olib kelayotgan o’yinchini boshqa himoyachi to’xtatadi, ta’qib qilayotgan o’yinchi esa uning yonidan yoki orqasidan to’pni urib chiqarib yuborishga harakat qiladi.
Har qanday guruh bo’lib to’pni olib qo’yishda qolgan himoyachilar srtaxovka qilish va to’pni olib qo’yish bilan bog’liq harakatlarni amalga oshirilishi tushunarli.