O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi chirchiq davlat pedagogika universiteti sport va chaqiriqqacha harbiy ta’lim fakulteti jismoniy madaniyat kafedrasi sport mahoratini oshirish fanidan kurs ishi mavzu

Shaxsiy himoya sistemasi. Himoyaning bu universal sistemasida jamnoaning har bir raqibni ta’qib etish topshiriladi. “O’yinchi-o’yinchini” ushlash shaxsiy ta’qib prinspi yakka himoya hissini tarbiyalashga yordam beradi, himoyadagi o’yinchilarni shaxsiy xususiyatlariga qarab taqsimlash imkonini beradi: baland bo’yli hujumchiga qarshi, tezkor o’yinchi tezkorga qarshi, sekin harakatlanuvchi qarshi va h/k/ har bir o’yinchi ta’qib qilayotgan o’yinchini o’rganish, kurashga moslashish uning nozik tomonlaridan foydalanishga qodir.
Bu sistemaning kamchiligi shundaki, hujumchilar erkinroq harakat qilaoladilar, oldindan o’ynalgan va tayyorlangan hujumchilarni amalga oshirish uchun yetarli vaqt va imkoniyatiga ega bo’ladilar.
Zonali himoya sistemasi. Bu sistema ham himoyalanayotgan jamoa o’yinchilarini jarima otish maydonchasi atrofida to’playdi.
Har bir o’yinchi shchit yaqinidagi ma’lum zonani qurqlaydi, o’yin davomida uning zonasiga kirgan har qanday raqib hujumchisini ta’qib qiladi. Bunday himoya asosan nisbatan sekin harakat qiladigan markaziy o’yinchilarini shchit yaqinida ishlatishga harakat qilayotgan va o’rta va uzoq masofadan to’pni savatga aniq tashlayolmidigan hamda to’pni tez va aniq uzata olmaydigan baland bo’yli o’yinchilari ko’p bo’lgan jamoaga qarshi qo’llaniladi.
Sistemaning ijobiy tomonlari shundaki, u raqibning orqasidan tinmay yugurishni talab qilmaydi, o’zining shchiti yaqinida shchitdan sapchigan to’p uchun kurashga yengillashtiradi, rejali ravishda tez qarshi hujumga o’tish imkonini beradi, raqibning oldindan o’rganilgan to’siq, to’qnashtirish, kesishib o’tish bilan bo’g’liq kombinatsiyalarini amalga oshirishini qiyinlashtiradi.
Sistemaning salbiy tomonlari shundaki, qurqlanayotgan uchastkadan tashqarida to’pni egallash uchun kurashning faolligini susaytiradi, tashabbus hujum qilayotgan jamoaga o’tadi, to’siqsiz savatga to’p otishga yo’l qo’yiladi va birinchi hujumchining bir ikki qatnashuvchi doyrasiga gruppirovka bo’lsa, himoyaning balansi ta’minlanmaydi.
Tarqoq himoya. Avvaliga bu himoya raqiblarni o’zini shchitidan uzoqda har qanday huqtada kurash olib borishga majbur qiladi, shu bilan birga o’yinchilar to’pni olib qo’yishga yoki hujumchilarning rejalangan kombinatsiyali o’yinini buzishga, ularni shoshilishiga, ma’lum bir rejasiz harakat qilishga majbur etishadi.
Tarqoq himoya ikkita sistemada amalga oshiriladi; shaxsiy pressing va zonali pressingda.