O„zbekiston respublikasi oliy va o„rta maxsus ta‟lim vazirligi guliston davlat universiteti m o n o g r a f I ya
Download 1.29 Mb. Pdf ko'rish
|
|
Umumlashtirish (sintez) Ertak tugallanishini o’zgartiring. O‘zingizni qahramonlarning o’rniga qo’yib ko’ring. Ertak mavzusi bo‘yicha she’r to’qing.. Baholash Ertak yakunini baholang. Ertak qahramonlarini oqlang yoki qoralang. Ertak xotimasi hayotiy yoki aksinchaligini isbotlang. Lug‘aviy ma‘nosiga ko‘ra ―taksonomiya‖ tushunchasi ―tartib bilan joylashtirish qonuni‖ ma‘nosini anglatadi. Ob‘ektlarni ularning o‘zaro bog‘liqligiga asoslangan holda murakkablashib boradigan darajalar ketma-ketligi (ierarxik tarz)da joylashtirgan holda turkumlashtirish, tizimlashtirish ―taksonomiya‖ deb ataladi. Pedagogik taksonomiya – pedagogik jarayonning o‘zaro bog‘liq va xossasiga ko‘ra ko‘p bosqichli (ierarxik) tuzilishga ega ob‘ektlarini tavsiflash, tartibga solish va tizimlashtirish nazariyasi. B.Blum rahbarligida 1956 yilda AQShda ―Pedagogik taksonomiya‖ g‘oyalari e‘lon qilindi. XX asrning 60-yillarida D.Kratvol va boshqalar tomonidan pedagogik maqsadlarni ifodalovchi taksonomiyaning navbatdagi g‘oyalari shakllantirildi. Alohida ta‘kidlash joizki, zamonaviy usullarni an‘anaviy ta‘lim metodlariga mutlaqo qarshi qo‘yib bo‘lmaydi. Ular bir-birlarini inkor etadigan, biri boshqasiga halaqit beradigan emas, balki bir-birini to‘ldiradigan ta‘lim usullaridir. O‘qitish jarayonida yo an‘anaviy, yoxud interaktiv metoddan birini tanlash kerak qabilida yondashish ma‘rifiy jaholatdan boshqa narsa emas. Ta‘lim metodlari son-sanoqsiz va ularning har biri o‘zi qo‘llanilayotgan vaziyat uchun betakror ahamiyatga 34 egadir. O‘qitish jarayonida qo‘llaniladigan biror metodni hamisha samara keltiradigan universal usul deb aytish metodika ilmi va amaliyotidan bexabarlikdir. Ta‘limning an‘anaviy metodlarini interaktiv usullar bilan bir dars ichida ham birgalikda ishlatish mumkin. Ularni bir-biriga qarshi qo‘yish pedagogik mantiqqa tamomila ziddir. Xulosa qilib aytganda, Boshlang‘ich sinf bo‘yicha o‘qish va o‘qitishni interaktiv metodlar asosida yo‘lga qo‘yish milliy ta‘lim jarayonini yangi bosqichga ko‘taradi, o‘quvchilarning bilimlarni mustaqil o‘zlashtirib, ularni ko‘nikma va malakalar holiga keltirishni tezlashtiradi. Eng muhimi, zamonaviy usullar o‘quvchilarning ma‘naviyati shakllanishiga ham ijobiy ta‘sir ko‘rsatadiki, bu millat yoshlari shaxsiyatining barkamolligiga xizmat qiladi. Demak, keyingi vaqtda keng tarqalayotgan zamonaviy ta‘lim usullari o‘quvchilarning mustaqil o‘qishlari va erkin fikrlashlarini ta‘minlashda katta samara keltiradi. Birinchi bob bo‘yicha xulosalar Adabiyotlar tahlili va adabiy ta‘lim amaliyotini kuzatish quyidagi xulosalarni chiqarish imkonini berdi: 1. Xalq og‘zaki ijodi namunalarini zamonaviy usullar orqali o‘rgatish o‘quvchilarga asarning asl badiiy qimmatini to‘laroq anglash, ulardagi obrazlarga tirik timsol sifatida yondashish, timsollar mohiyatini teranroq tushunish imkonini beradi. 2. Zamonaviy usullar o‘quvchilarni faollashtiradi, xalq og‘zaki ijodi namunalarini o‘zlari mustaqil o‘zlashtirishga kirishadilar, o‘quvchilar o‘zaro bahs- munozara asnosida xalq og‘zaki ijodi namunalarining mohiyatini teranroq anglaydilar. 3. Blumning taksonomiyasi bilimning oxirgi maqsad emas, balki mustaqil fikrli, izlanuvchan, tashabbuskor va har qanday ta‘limiy va hayotiy muammoga 35 yechim topishga intiladigan shaxs shakllantirish yo‘lidagi birinchi vosita ekanini anglatdi. 4. Alohida ta‘kidlash joizki, zamonaviy usullarni an‘anaviy ta‘lim metodlariga mutlaqo qarshi qo‘yib bo‘lmaydi. Ular bir-birlarini inkor etadigan, biri boshqasiga halaqit beradigan emas, balki bir-birini to‘ldiradigan ta‘lim usullaridir. 5. Ko‘p yillik tajribaga ega o‘qituvchilarning ko‘pchiligi zamonaviy o‘qitish usullarini qabul qilishga tayyor emaslar hamda an‘anaviy ta‘lim usullarini yagona maqbul usullar deb hisoblaydilar. Download 1.29 Mb. Do'stlaringiz bilan baham: 
|