O’zbekistоn respublikаsi oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi I. Mislibаyev, F. Umarov yer osti konchilik ishlari texnologiyasi

R
s
=10%. Rudnikning kunlik unumdorligi P
sut
=1000t (ikkita almashinuvda 6 
soatdan ishlaganda). 
Echilishi.
I. Qazib olish ko‘rsatkichlarini hisoblash 
Blokdagi balans zahiralarining tarqalishi jadval 1da keltirilgan, blok bo‘yicha 
yo‘qotishlar va sifatsizlanishni hisoblash – jadval 2 da keltirilgan. 
Jadval 1. 
Ishlar bosqichi 
Uzunligi, 
m 
Kesish yuzasi, m2 
Ruda 
bo‘yicha 
xajm, m
3
Balans 
zahiralari, 
t 
Po po- 
rode 
Po rude 
Tayyorlash ishlari 
CHiqarish shtreki 
55 
4.4 
7.9 
435 
1645 
Vosstayuщiy 
38 
-- 
6 
252 
965 
JAMI: 
97 
687 
2611 
Kesish ishlari 
Podsechka 
52.5 
-- 
5 
263 
999 
Ruda tushurgich 
38 
-- 
6 
252 
965 
JAMI: 
90.5 
515 
1964 
Tozalash ishlari 
Kamerani qazib 
olish 
4070-252 = 
3818 
15466-965 = 
14501 
Butunliklarn qazib 
olish 
480 
1824 
JAMI: 
4298 
16325 
Blok bo‘yicha 
JAMI: 
187.5
5500 
20900 
Jadval 2 
Blok bo‘yicha yo‘qotishlar va sifatsizlanishni hisoblash 
Ishlar 
bosqichi 
Balans 
zahiralari, 
B, 
m3 
Ajratib olish 
koeff, K
izvl
 
Sifatsizlanis
h koeff, R 
Qazib 
olinadigan 
zahiralar, 
I, m
3
Qazib 
olingan ruda 
xajmi, D, m
3
Tayyorlash 
ishlari 
2611 
1 
0 
2611 
2611 
Kesish 
ishlari 
1964 
1 
0 
1964 
1964 

---

217 
JAMI: 
4575 
1 
0 
4575 
4575 
Tozalash 
ishlari: 
-kamerani 
qazish 
-butunlikni 
qazish 
14501 
1824 
0.97 
0.9 
0.03 
0.1 
14066 
1642 
14501 
1824 
JAMI: 
16325 
0.962 
0.038 
15708 
16325 
Blok 
bo‘yicha 
JAMI: 
20900 
0.97 
0.0295 
20283 
20900 
Yo‘qotishlar va sifatsizlanishning o‘rtacha kattaliklarini hisoblash: 
/
15708 /16325
0,962
о
изв
о
о
К
И
Б



K
izvl
 = I / B = 20283 / 20900 = 0.97 
R
o
 = (D
o
- I
o
) / D
o
 = (16325-15708) / 16325 = 0.038 
R = (D- I) / D = (20900-20283) / 20900 = 0.0295 
II. BPI parametrlarini hisoblash 
1. Tozalash zaboyida 1 ish jarayoni uchun ishlab chiqarish jarayonlari tarkibi: a) 
rudani ajratib olish (burg‘ulash, zaryadlash va shpurlarni portlatish); b) zaboyni 
shamollatish; v) rudani yig‘ishtirish; g) qazib olingan bo‘shliqni to‘ldirish 
(tashlangan tog‘ jinsini tozalash, suv o‘tkazuvchan to‘ldirish to‘siqlarini o‘rnatish, 
to‘ldirish ishlari, suvni chiqarish, er yuzasi qatlamini yotqizish). 
2. Bitta zaboyda ishlab chiqarish jarayonlarini hisoblash. 
Tozalash ishlarini hisoblash va TIK asosiy hisoblariga quyidagilar kiradi: 
1) Bitta tozalash ishlari siklida blokdagi ishlab chiqarish jarayonlari tarkibini va 
davomiyligini aniqlash, tozalash ishlari grafigini tuzish; 
2) Zaboy va blokning o‘rtacha kunlik unumdorligini aniqlash; 
3) SHaxta yoki maydonchaning yillik unumdorligiga ko‘ra bir vaqtda qazib 
olinadigan bloklar sonini hisoblash; 
4) Tozalash ishlari asosiy TIK ni hisoblash (ish unumdorligi, asosiy materiallar 
sarfi, ruda yo‘qotilishi va sifatsizlanish).