O’zbekistоn respublikаsi oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi I. Mislibаyev, F. Umarov yer osti konchilik ishlari texnologiyasi
Download 7 Mb. Pdf ko'rish
|
Дарслик Мислибаев
|
Polli tayyorlash usuli. Shaxta maydonini polli usulda qazishga tayyorlashda u
13 ko‘tarilish yoki og‘ish yo‘nalishi bo`yicha qismlarga bo`linadi. Bu qismlarning o‘lchamlari: og‘ish bo‘yicha 800-1200 m, cho‘ziqlik bo‘yicha esa 1500-2000 m ni tashkil qiladi (1.4-rasm, b). Pol - shaxta maydoni yoki gorizont hududidagi qatlamni qazishga xizmat qiluvchi gorizontal yoki qiya tashish va shamollatish lahimlari kompleksi bilan chegaralangan shaxta maydonining bir qismi. Odatda, har bir polning o‘rtasida bosh tashish shtrekidan boshlab bremsberg yoki uklon o‘tiladi, ular polni ikki qanotga ajratadi. Qatlam og‘ishi bo‘yicha pol yanada kichikroq qismlarga bo`linadi, bu kichik qismlar yarus deyiladi. Yaruslar konveyer va shamollatish yarus shtreklari bilan chegaralanadi. Yarusning haj bir qanotida bittadan lava (kavjoy) joylashgan bo‘ladi. Shaxta maydonini polli usulda qazishga tayyorlash qavatl tayyorlash usuliga nisbatan qator afzalliklarga ega, ulardaa eng asosiylari: qatlamdan qazib olinadigan ko‘mir miqdorinl ko‘paytirish texnik jihatdan sodda va oson; qazib olingaj ko'mirni lavadan to bosh tashish shtrekigacha tashishda yuqon unumdorlikka ega bo‘lgan konveyer transportini qo‘llash mum] kinligi; bitta qatlamdan ko‘p miqdorda ko‘mirni qazib olisl imkoniyati mahsulot tannarxini arzonlashtirishga imkon beradi. 1.4-rasm. Shaxta maydonini qavatlarga (a), pollarga (b), stolbalarga (d) ajratish va aralash (e) usullarda tayyorlash sxemalari: 1- bosh stvol; 2 - yordamchi stvol; 3 - bosh yuk tashuvchi shtrek; 4 - bremsberg, 5 — uklon; 6 — qazish maydoni; 7 — qazish stolbasi; I—IV - qavatlarni va pollarni qazib olish tartibi. 14 Qavatli tayyorlash usuliga nisbatan katta hajmdagi qiya kol tayyorlov lahimlarini bunyod etish zaruriyati polli tayyorlasl usulining kamchiligi hisoblanadi va bu usulda shaxta maydon qazishga tayyorlanganda shtreklar bo‘ylab tashish ishlari taxminal 20— 30% ga ko‘proq bo‘ladi. Polli tayyorlash usuli, asosan, gorizontal va qiyaligi 16-18° gachl bo‘lgan ko‘mir qatlamlarini qazishga tayyorlashda qo‘llaniladi[10]. Download 7 Mb. Do'stlaringiz bilan baham: 
|