James Clerk Maxwell Maksvell Jeyms Klerk (1831.13.6,
Edinburg - 1879.5.11, Kembrij) - ingliz
fizigi, klassik elektrodinamika, statistik
fizika asoschilaridan biri, gazlar kinetik
nazariyasipp
yaratganlardan
biri,
radiotexnikaning vujudga kelishi uchun
poydevor qoʻygan shaxs. London
Qirollik jamiyatining aʼzosi (1860).
Edinburg (1847-50) va Kembrij (1850—
54) universitetlarida oʻqigan. Aberdin
(Shotlandiya, 1856-60), London (1860—
65), Kembrij (1871 yildan) untlari prof.
1871 yildan Kembrij unti qoshida oʻzi
tashkil etgan Kavendish lab. direktori.
Ilmiy ishlari molekulyar fizika, optika,
mexanika,
elastiklik
nazariyasi
va
boshqalarga
oid.
Gazlar
kinetik
nazariyasini rivojlantirgan holda statistik
muvozanat
holatidagi
gaz
molekulalarining
tezliklar
boʻyicha
taqsimlanish qonunini topgan (1859).
Faradey gʻoyasini rivojlantirgan holda
makroskopik
elektrodinamikaning
maʼlum
omillarini
umumlashtirib
elektromagnit
maydon
nazariyasini
yaratgan
(1855—73).
Bu
nazariya
asosida Maksvell tenglamalari deb
ataluvchi toʻrtta differensial tenglama
yotadi (qarang
Maksvell tenglamalari ).
Tenglamalarni tahlil etib, M. yorugʻlik
elektromagnit
toʻlqinlardan
iborat
ekanligi haqidagi muhim xulosalarga
keldi.
M.ning
elektromagnetizm
nazariyasi hozirgi zamon fizikasining
klassik asosi hisoblanadi.
1
_______
1
