O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi mirzo ulugʻbek nomidagi o‘zbekiston milliy universiteti

Wi-Fi qanday mobil texnologiya? 
A. 
ma'lumotlarni uzatish texnologiyalari 
B. 
bu mobil telefon orqali Internetga kirish mumkin boʻlgan 
protokol 
C. 
mobil simsiz Internet tarmoqlari 
D. 
yoʻldoshli navigatsiya tizimi 
4. 
GPS qanday mobil texnologiya? 
A. 
ma'lumotlarni uzatish texnologiyalari 
B. 
bu mobil telefon orqali Internetga kirish mumkin boʻlgan 
protokol 
C. 
mobil simsiz Internet tarmoqlari 
D. 
yoʻldoshli navigatsiya tizimi 
5. 
WiMAX qanday mobil texnologiya? 
A. 
ma'lumotlarni uzatish texnologiyalari 
B. 
bu mobil telefon orqali Internetga kirish mumkin boʻlgan 
protokol 
C. 
mobil simsiz Internet tarmoqlari 
D. 
Wi-Fi printsipi asosida ishlaydigan va Internetga kirishga 
imkon beradigan uyali aloqa uchun telekommunikatsion texnologiya 
6. 
GSM qanday mobil texnologiya? 
A. 
standart aloqa texnologiyasi 
B. 
bu mobil telefon orqali Internetga kirish mumkin boʻlgan 
protokol 
C. 
mobil simsiz Internet tarmoqlari 
D. 
Wi-Fi printsipi asosida ishlaydigan va Internetga kirishga 
imkon beradigan uyali aloqa uchun telekommunikatsion texnologiya 
7. 
GSM mobil texnologiyalari nechaga boʻlinadi? 
A. 
3 
B. 
2 
C. 
4 
D. 
5

---

223 
6§ Neyrotexnologiyalar va sun’iy intellekt 
Reja: 
1. 
Neyrotexnologiya tushunchasi va vazifalari 
2. 
Neyrotexnologiyalarning tarmoqlari 
3. 
Sun’iy intellektning rivojlanishi 
4. 
Sun’iy intellektning ahamiyati 
Neyrotexnologiya 
asab 
tizimining 
printsiplariga 
asoslangan 
texnologiyalar toʻplamidir. Neyrotexnologiya miyaga neyron tarmogʻi, 
ya’ni oʻzaro bogʻliq neyronlar toʻplami sifatida qaraydi. Neyron 
tarmoqlarni ikki turga boʻlish mumkin: “hoʻl” va “quruq”. “Hoʻl” - 
bizning boshimizdagi biologik neyron tarmoqlari va “quruq” - sun’iy, ya’ni 
biologik neyron tarmoqlari printsipiga asoslangan matematik modellar, 
juda murakkab muammolarni hal qilishga va oʻz-oʻzini oʻrganishga 
qodir.
66
Inson miyasining tuzilishi va tamoyillarini tushunish dunyo fanining 
asosiy muammolaridan biridir. Birlashgan Millatlar Tashkiloti XXI 
asrning birinchi oʻn yilligini miya tadqiqotlari oʻn yilligi deb atadi.
Neyrotexnologiyalar bozori 180 milliard AQSh dollariga teng boʻlgan. 
Koʻpgina davlatlar miyani oʻrganish boʻyicha tadqiqot loyihalariga 
sarmoya kiritishga tayyor edi. Ulardan eng kattasi: 
1) 
BRAIN tashabbusi - AQSh, 3 milliard dollar; 
2) 
Inson miyasi loyihasi - Evropa Ittifoqi, 1 milliard 190 million 
yevro; 
3) 
Moviy miya - Shveytsariya, 100 million yevro.
Texnik nuqtai nazardan neyrotexnologiyalar hozirgi kunda quyidagi 
vazifalarni hal etmoqda: 
1. Miya faolligini registratsiyasi va monitoringi. Bu xammaga 
ma’lum tomograflar: MRT, KT, PET; 
2. Neyronlar funktsiyalarini boshqarish. Masalan, paralij kishiga 
kompyuter ekranida kursorni boshqarish imkoniyatini ta’minlash; 
3. Neyroinjeneriya. Miya toʻqimalarini tiklash va transplantatsiyasi, 
neyronlarni bog’lash orqali amalga oshadi. 
66
 https://intalent.pro/industry/neyrotehnologii.html 

---

224 
Rossiya venchur kompaniyasining ma’lumotlariga koʻra, hozirda 
qator sohalarda neyroishlanmalar amaliyotda faol qoʻllanilmoqda: 
 
tibbiyot (koxlear implantlar – eshitishni tiklaydigan elektron 
qurilmalar, protezlar); 
 
harbiy soha (murakkab texnikalarni boshqarish, shu jumladan 
jangovar robotlarni masofadan boshqarish); 
 
koʻngilochar industriya (neyro oʻyinlarini yaratish).