O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi mirzo ulugʻbek nomidagi o‘zbekiston milliy universiteti

3.29-rasm. Ikkita ilonga oʻxshash sudraluvchi robotlar
(Chap tomoni 64 ta, oʻng tomoni esa oʻnta qismdan iborat) 

---

262 
Ushbu harakat usuli ularga tor joylarda harakat qilish qobiliyatini 
berishi mumkin deb faraz qilinadi, xususan, bunday robotlardan qulab 
tushgan bino vayronalari ostidagi odamlarni qidirishda foydalanish taklif 
qilingan. 
Suvda harakat qila oladigan ilonga oʻxshash robotlar ham ishlab 
chiqilgan, bunday konstruksiyaga misol sifatida yapon roboti ACM-R5 
keltirish mumkin. 
Vertikal 
sirtlarda 
harakatlanadigan 
robotlar. 
Ularni 
loyihalashtirishda turli xil yondashuvlar qoʻllaniladi. Birinchi yondashuv – 
peshtoqli devorga chiqayotgan odam kabi harakatlanadigan robotlarni 
loyihalash boʻlib, unga misol sifatida Stenford universitetida ishlab 
chiqilgan Capuchin robotini keltirish mumkin. Yana bir yondashuv – bu 
gekkonlar kabi harakatlanadigan va vakuumli tortuvchilar bilan 
jihozlangan robotlarni loyihalashtirishdir. Wallbot va Stickybot bunday 
robotlarga misol boʻla oladi. 
Suzuvchi 
robotlar. 
Suvda 
harakatlanadigan, 
baliqlarning 
harakatlarini taqlid qiladigan robotlarning koʻplab konstruksiyalari 
mavjud. Hisob-kitoblarga koʻra, bunday harakatning samaradorligi 
tebranish samaradorligidan 80% yuqori boʻlishi mumkin. Shuningdek, 
bunday dizaynlar kamroq shovqin chiqaradi va yuqori manevrlik bilan 
ajralib turadi. Bu esa tadqiqotchilar tomonidan baliq kabi harakatlanadigan 
robotlarga boʻlgan katta qiziqishga sababdir. Bunday robotlarga misollar 
sifatida Essex universitetida ishlab chiqarilgan Robotic Fish roboti va Tuna 
robotlari instituti tomonidan tonna harakatini oʻrganish va taqlid qilish 
uchun ishlab chiqarilgan Tuna robotini keltirish mumkin. Suzuvchi 
robotlarning boshqa konstruksiyalari ham mavjud. Masalan, Festo 
kompaniyasining skatlar harakatini taqlid qiluvchi Aqua Ray va meduza 
harakatini taqlid qiluvchi Aqua Jelly robotlarini aytib oʻtish mumkin.