O‘ZBekiston respublikasi oliy va o‘rta-maxsus ta'lim vazirligi mirzo ulug‘Bek nomidagi o‘ZBekiston milliy universiteTI

 
10.3. Sotsiolingvistik tadqiqotlar o‘tkazishga tayyorgarlik 
1) tadqiqot mavzusini
tanlash 
a) kutubxona kataloglarini ko‘rib chiqish, 
hamkasb (yoki talabalar) bilan
maslahatlashish; 
b) masalani ilmiy rahbar bilan muhokama
qilish; 
d) nimaga e’tibor qaratishni aniqlash
2) tadqiqot mohiyatini 
belgilash 
dastlabki savollar ro‘yxatini tuzish,
ularni sinchiklab tekshirish;
muayyan shaxslar (ilmiy rahbar, hamkasblar)
bilan muhokama qilish 
3) tadqiqot gipotezasi,
maqsad va vazifalarini
aniqlash 
aynan nimani va qaysi maqsadda
o‘rganishni belgilash; 
tanlangan soha bo‘yicha olingan bilimlarda
kamchilik yoki bo‘shliq bo‘lsa, ularni
qog‘ozga tushirish. 
4) tadqiqot
metodlarini belgilash va 
h.k. 
statistik ma’lumotlarni izohlash va
tahlil qilish, so‘rov, test o‘tkazish va h.k.
 
Mustahkamlash uchun savollar: 
1. 
Sotsiolingvistikadagi mavjud metodlarni qanday turlarga ajratish 
mumkin? 
2. 
Sotsiolingvistlar ma’lumot to‘plashda ko‘proq qaysi metodlardan 
foydalanadilar? 
3. 
Sotsiolingvistik kuzatuv olib borayotgan tadqiqotchi nimalarga 
e’tibor qaratishi zarur? 
4. 
Kuzatuvda nutqiy material qanday qayd qilinadi? 

---

78 
5. 
To‘plangan ma’lumotlar bilan qanday ishlanadi? 
6. 
Sotsiolingvistik tadqiqot dasturi qanday bo‘limlardan iborat? 
7. 
Tadqiqotning surishtirib bilish rejasiga nimalar kiradi? 
8. 
Tadqiqotning tahliliy rejasini nimalar tashkil qiladi? 
9. 
Tadqiqot jarayonida qo‘llaniladigan usullarga misollar keltiring. 
10. 
Sotsiolingvistik tadqiqotlar o‘tkazishga tayyorgarlik jarayonini 
tushuntirib bering. 
 
Adabiyotlar
1. Беликов В. И., Крысин Л. П. Социолингвистика. –М., 2001.
2. Сугито Миеко. Нагасакикэн-миэмура-ни окэру Порива: но-фу 
(Поливанов в деревне Миэ префектуры Нагасаки) // О:сака-сё:ин-
дзесидайгаку-ронсю: (Труды женского колледжа Осака-сёин). - № 
20. - Осака, 1983.
3. Labov W. The effect of social mobility on linguistic behavior // 
Sociological Inquiry. 1966. Vol. 36. № 2.