O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi namangan muxandislik-texnologiya instituti
Download 1.48 Mb. Pdf ko'rish
|
un yorma va omuxta em texnologiyasi (2)
|
1. Bu doy uni. Budoy donidan nonbop unning quyidagi turlari olinadi:
yormacha, oliy, birinchi, ikkinchi navli va jaydari un. Yormacha, oliy, birinchi va ikkinchi navlar budoyni navli yanchish natijasida olinsa, jaydari un donni qobii bilin (oddiy takroriy) yanchishdan olinidi. Oliy, birinchi, ikkinchi nav unlari ikki yoki uch navli yanchishda (bunda dondan olingan barcha un bir navga xos bo’lsa) ham olinishi mumkin. Navli un “kuchli” yumshoq budoydan ham olinadi, bunda yumshoq shaffof budoy va qattiq (20-30 % gacha) budoy yoki yumshoq kuchli budoy va oddiy yumshoq budoy aralashmasidan foydalaniladi. Oliy navli budoy uni maiz qismlarining, ayniqsa, maizning ichki qatlamlarining mayin yanchilishidan hosil qilinadi. Bu navdagi un qismlarining o’lchami 0,1-0,2 mm.ni hosil qiladi. Texnologik jarayonda turli hajmdagi don qismlaridan foydalanishda, ularning turlicha ozuqaboplik qiymatlarini hisobga olib, navli yanchishda un turli navlarga ajratiladi. Masalan, yormacha maizning nisbatan yirik qismlaridan iborat bo’lib, bu qismlarning o’lchami 0,3-0,4 mm gacha bo’ladi. I navli un mayin yanchilgan maiz qismlari (uning barcha qismlari) va 2-3 % (un vazniga nisbatan ) donning yanchilgan tashqi qismlari - qobiq va aleyron qatlamdan iborat. I navli unning qismlari asosan 0,2-3 mm o’lchamda yanchilgan bo’ladi. II navli un navli yanchishda yanchilgan maizdan va 8-12 % (un vazniga nisbatan) yanchilgan tashqi qismlardan iborat bo’ladi. II navli un I navli o’nga nisbatan yirikroq bo’ladi. Bunda yanchilgan qismlar o’lchami 0,2 - 0,4 mm ni tashkil etadi. II navli un rangi I navli o’nga nisbatan ancha bo’iq (qoramtir) rangda bo’ladi, chunki don tashqi qismlarining miqdori ancha ko’p bo’lib, ularning rangi odatda sarimtir yoki kulrang tusda bo’ladi. Jaydari un va IInavli un (bir navli yanchishda) yumshoq budoydan olinadi. Jaydari un olish uchun barcha donlar butunligicha yanchiladi, shuning uchun unda maiz ham donning tashqi qatlamlari hammavjud bo’ladi. Un nisbatan yirik uning qismlari bir xil o’lchamdayanchilmagan, unda to’q sariq va kulrang tusdagi qobiqlar mavjudligi sababli un ham shu tusda bo’ladi. Bir navli un tortishda 2-nav unida maizdan tashqari (donning tashqi qatlamlari ajratilishidan qat’iy nazar) tashqi qismlar miqdoriko’p bo’ladi. 103 Makaron ishlab chiqarishga mo’ljallangan budoy uni tarkibida 10 % dan ortiq bo’lmagan yumshoq budoy yoki o’ta shaffof yumshoq budoy aralashmasi mavjud bo’lgan qattiq budoydan olinadi. Oliy, birinchi va ikkinchi navli unlar ana shunday tarzdaolinadi. Oliy navli un makaron yormachasi ya’ni Inav- yarim yormacha va II nav - mayin yanchilgan unlarni o’z ichiga oladi. Download 1.48 Mb. Do'stlaringiz bilan baham: 
|