O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi namangan muxandislik-texnologiya instituti

5. Donga  gidrotermik ishlov berish jarayoni. 
Tegirmon va yorma zavodlarida gidrotermik ishlov berishning asosiy maqsadi 
donni  boshlanq’ich  texnologik  xossalarini  yo’naltirilgan  holda  belgilangan 
o’lchamda o’zgartirib, bu xossalarni bir xilda optimal holda saqlashdir. 
Ishlab  chiqarishga  kelayotgan  don  endospermasi  va  qobiqlarini  strukturali-
mexanik  xossalarini  farqi  juda    kam    bo’ladi.  Shuning  uchun  ularni  bir-biridan 
ajratish  juda  qiyin  bo’lib,  bunday  donlarni  qayta  ishlashda  natija  yuqori  
bo’lmaydi.    Gidrotermik    ishlov  berishda  asosan  donni  qobiq’i  va 
endospermasining  xususiyatlarini  farqini  ko’paytirishga  harakat  qilinadi.    Bunda 
tegirmonlarda  jarayon  shunday    olib  boriladiki  endospermning  mustahkamligi 
kamaytiriladi  va  qobiqning  mustaxkamligi  oshiriladi.  Yorma  zavodlarida  esa 
teskarisi  qilinadi,  ya’ni  maq’izning  (endosperm)  mustahkamligi  oshiriladi, 
qobiqning  mustahkamligi    kamaytiriladi.    Bu    o’zgarish  qancha  jadal  borsa,  
shuncha donni qayta ishlab un va yorma olish samaradorligi yuqori bo’ladi. Donni 
texnologik  xossalarini  o’zgartirish  darajasi  gidrotermik  ishlov  berishning  aniq 
usullari va donni suv bilan o’zaro harakatini alohidaligi bilan aniqlanadi.