O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi namangan muxandislik-texnologiya instituti

4. Qobiq ajratishda hosil bo’lgan mahsulotlarni saralash sxemalari. 
Qobiq  ajratish  jarayonining  texnologik  sxemasi  deganda  qobiq  ajratish  va 
qobiq  ajratishdan  keyin  hosil  bo’lgan  mahsulotlarni  saralash  jarayonlari 
tushiniladi.  Qobiq  ajratish  jarayonining  ikkita  prinstipial  texnologik  sxemasi 
mavjud: 
1 usul - mag’izni oraliqda ajratib olmasdan qobiq ajratish; 
2 usul - mag’izni oraliqda ajratib olib qobiq ajratish. 
Birinchi  sxema  asosida  donning  qobig’i  ajratilsa,  birinchi  mashina  ishlov 
berilgandan  keyin  un,  maydalangan  mag’iz  va  qobiq  ajratib  olinadi  va  qolgan 
qobig’i  ajratilgan  mag’iz  va  don  aralashmasi  keyingi  ikkinchi  qobiq  ajratish 
mashinasiga  uzatiladi.  Bu  jarayon  shunday  vaqtgacha  davom  etadiki,  to 
aralashmada qolgan qobig’i ajratilmagan  donlarning miqdori  tayyor  yorma  uchun 
o’rnatilgan miqdordan kam bo’lgancha.  Bunday texnologik sxema aralashmalarni 
ajratishni iloji bo’lmaganda (arpa, bug’doy, nuxat, makkajuxori donlarini qobig’ini 
ajratishda) qo’llaniladi 9-rasm.  
Mag’izni  oraliqda  ajratib  olib  qobiq  ajratish  sxemasi  o’ziga  quyidagilarni 
kiritadi: un, maydalangan mag’iz va qobiqni ajratib olish; qobig’i olingan mag’izni 
qobig’i olinmagan dondan ajratish. 
Qobig’i olinmagan don qayta alohida qobiq ajratish sistemasiga yuboriladi.  Bu 
uskunalarga tushadigan yuklamani kamaytiradi va mag’izni qo’shimcha 
maydalanishdan saqlaydi.