O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi namangan muxandislik-texnologiya instituti


Download 1.48 Mb.
Pdf ko'rish
bet76/270
Sana08.01.2022
Hajmi1.48 Mb.
#248450
1   ...   72   73   74   75   76   77   78   79   ...   270
Bog'liq
un yorma va omuxta em texnologiyasi (2)

6. Un tortishning tasnifi. 
Umumiy  qabul  qilingan  un  tortishni  tasniflanishi  I.A  Naumov  tomonidan 
ishlab chiqilgan 10-rasm. 
Un  tortishni  tasniflanishining  umumiy  sxemasi  asosida  asosida  donni 
maydalashning  takrorlanishi,  texnologik  sxemada  alohida  bosqichlarning  soni  va 
un  texnologiyasida  alohida  o’rinni  egallagan  boyitish  jarayonining  tuzilishini 
murakkablik darajasi turadi. 
Maydalash  jarayonining  takroriyligiga  qarab  un  tortish  bir  marotabali  va 
takroriyga  bo’linadi.  Bir  marotabali  un  tortishda  maydalash  donni  maydalovchi 
mashinadan bir marta o’tkazish bilan boradi, masalan, bolg’ali maydalagichdan bir 
marta  o’tkazish  orqali  sodir  bo’ladi.  Bir  marotabali  un  tortish  faqat  omuxta  em 
sanoatida qo’llaniladi. 
Dondan  un  tortishning  barcha  turlari  takroriy  tortish  tasnifiga  kiradi,  bunda 
maydalash  operastiyalari  bir  necha  bor  takrorlanadi.  Bunda  un  elaklarda  ajratib 
olinadi,  qolgan  mahsulot  esa  mazkur  tortishning  vazifalarini  amalga  oshirguncha 
maydalanadi va saralanadi. Texnologik jarayonni tashkil qilinishiga qarab takroriy 
un tortish oddiy va murakkab turlarga bo’lish mumkin. 
Oddiy un tortishning sxemasi birta texnologik bosqichdan iborat bo’lib, bunda 
yirik zarrachalar maydalash operastiyasini uch yoki to’rtta sistemadan ketma - ket 
o’tadi. Oddiy un tortishga bug’doy va javdar donidan jaydari un tortish kiradi. 
Murakkab  tortishga  bug’doy  va  javdar  donlaridan  navli  un  tortish  kiradi.  Bu 
holda  texnologik  jarayonning  farqli  tomoni  yormalarni  boyitish  jarayonlarini 
borligi  va  ularni  rivojlanganligi  shuning  bilan  birga  silliqlash  jarayonning 
mavjudligi  hisoblanadi.  Javdar  donini  qayta  ishlashda  bu  ikki  jarayon 
ishlatilmaydi.  CHunki  donni  anatomik  xususiyatlari  yorma  ko’rinishida  toza 
endospermni olishga imkoniyati bermaydi. SHuning uchun javdar donidan navli un 
tortish  (sidirma  va  elanma)  murakkab  takroriy  un  tortishning  1-guruxini  tashkil 
qiladi. 
Bug’doy donini qayta ishlashda texnologik jarayonni qurilishi mazkur korxona 
uchun belgilangan un navlarining turidan bog’liq holda aniqlaniladi. Ikkinchi navli 
un  ishlab  chiqarishda  tortish  jarayonini  soddalashtirish  mumkin,  boyitish 
jarayonini  qiskartirish,  yormalarning  bir  qisminigina  boyitish  bilan  qayroqlash 
jarayonidan voz kechish mumkin. 
Bug’doy  donidan  ko’p  navli  un  tortish  yoki  bir  navli  un  tortish  texnologik 
jarayonni  murakkablashtirishni  talab  qiladi.  Bunda  asosiy  vazifa  qilib, 
endospermning kraxmalli qismini to’liq ajratib olish  va boshqa anatomik qismlari 


 
54 
kam bo’lgan unga aylantirish quyiladi. Bu xolda texnologik sxema, uning alohida 
bosqichlari, shuningdek boyitish va qayroqlash jarayonlari to’liq rivojlantiriladi. 

Download 1.48 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   72   73   74   75   76   77   78   79   ...   270




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling