O’zbekistоn respublikasi оliy va o’rta maxsus ta`lim vazirligi namangan davlat universiteti

Manzil belgilash usuli 
- operand manzilini yoki komanda kodidagi operatsiya natijasining 
manzilini kodlashtirish. 
MPlarning bugungi modellarida qo’llaniladigan 
manzil belgilashning keng tarqalgan 
usullari 
jumlasiga quyidagi usullar kiradi:
registrli manzil belgilash
. Bunda operand registr ichida bo’ladi. Registr manzili esa 
operatsiya kodi tarkibiga kiritilgan. Komanda ichida manzil maydoni bo’lmaydi;
to’g’ridan-to’g’ri manzil belgilash
. Bunda operandning jismoniy manzili tegishli manzil 
maydonida joylashadi;
bevosita manzil belgilash
. Bunda operandning bevosita qiymati tegishli manzil 
maydonida joylashadi;

---

189 
bilvosita manzil belgilash
. Bunda operandning jismoniy manzili DP (Data Pointer) 
bilvosita manzil registri ichida joylashadi. Registr manzili esa operatsiya kodi tarkibiga 
kiritilgan. Komanda ichida manzil maydoni yo’q. DP sifatida umummaqsadli registrlar yoki 
maxsus manzil registri chiqishi mumkin;
bilvosita avtoinkrementG’avtodekrement manzil belgilash
. Bunda operandning DP 
jismoniy manzili bilvosita manzil registri ichida joylashadi. Ushbu registr manzili esa operatsiya 
kodi tarkibiga kiritilgan. Komanda ichida manzil maydoni yo’q. Operatsiya ijrosidan so’ng (yoki 
operatsiya bajarilgunga qadar) DP ichidagi ma’lumotlar, jadvalning navbatdagi elementiga 
ishora qilinishi uchun inkrementatsiyaG’dekrementatsiya bo’ladi; 
siljigan tayanch bo’yicha manzil belgilash
. Bunda operandning tayanch manzili BP 
(Base Pointer) tayanch registri ichida joylashadi. Ushbu registr manzili esa operatsiya kodi 
tarkibiga kiritilgan. Operand manzilining tayanch registriga nisbatan siljish holati manzilning 
tegishli maydonida ro’y beradi. BP sifatida umummaqsadli registrlar yoki maxsus manzil registri 
chiqishi mumkin;