O`zbekiston respublikasi oliy va o`rta maxsus ta`lim vazirligi nizomiy nomidagi toshkent davlat pedagogika universiteti

COOCH₃ COOK
C₃₂H₃₀ON₄Mg < + 2KOH → C₃₂H₃₂ON₄< + CH₃OH
COOC₂₀H₃₉ COOK metil spirt
xlorofilindikarbon kislota tuzi
+ C₂₀H₃₉OH
Fitol spirt

Sovunlanish reaksiyasida xlorofill rangini saqlab qolsa ham benzinda eruvchanlik xususiyatini yo’qotadi.

Savollar:
1.Xlorofill pigmentlari qanady shakilda bо‘ladi?
2.Xloroplast tarkibida xlorofildan tashqari yana qanday pigmentlar uchraydi?
3.Tajriba bajarish maqsadida qanday eritmalardan foydalaniladi?
4.Xlorofillarga ishqorlaning ta’siri?
№ 6 Laboratoriya ishi
Ungan urug`lar tomonidan kislorot o`zlashtirilishini aniqlash
Asbob va reaktivlar : ungan urug`lar ,egri shisha nay o`rnatilgan tiqin, probirkaga quyilgan ishqor eritmasi , rangli suv solingan idish .
Bu mashg`ulotni o’tkazish uchun kolbaning yarimigacha ungan yoki nish otgan urug` solib ular orasiga KOH yoki NaOH eritmasidan quyilgan probirka joylanadi . Kolbaning og`zi egri shisha nay o’rnatilgan kauchuk tiqin bilan mahkam berkitiladi . Egri shisha nayning uchi rangli suv solingan idishga botirib quyiladi .Oradan 20-30 minut o’tgach , idishdagi rangli eritma shisha nay orqali yuqoriga ko’tarila boshlaydi . Urug’ning nafas olishi qancha kuchli bo’lsa , rangli eritma ko`tarilishi ham shuncha kuchayadi. Rangli eritmaning ko`tarilishi kolba idishga hovoning siyraklashiga bog`liq . Ungan urug` nafas olish prosissida kislorot qabul qilib , karbanat angidirit ajiratadi . Ajirtilgan CO<sub>2</sub> gazi pobirkadagi ishqor bilan reaksiya kirishib bog`llangan . Natijada kolba ichida xavo siyraklashadi, uning o`rniga nay ichidagi rangli eritma ko`tariladi .
Savollar:
1. Nafas olish jarayonida kislorodning ahamiyati nimada?
2.Mashg‘ulot о‘tkazish uchun urug‘larni undirish shisha idishlarga joylashtirish tartibi qanday?
3.Rangli eritmani tepaga kо‘tarilishiga sabab nima?
№ 7 Laboratoriya ishi