O’zbekiston respublikasi oliy va orta maxsus ta’lim vazirligi nizomiy nomidagi

Tayanib sakrash va jismoniy qobiliyatlarning o‘zaro aloqasi va birligi.

Jismoniy qobiliyatlar faoliyat chog‘ida namoyon bo‘lar ekan, ularni harakat malaka va ko‘nikmalaridan ayri holda tasavvur etib bo‘lmaydi. Insonning u yoki bu harakat faoliyatini qay darajada o‘zlashtirib olganiga qarab tegishli jismoniy qobiliyatlarini yuzaga chiqarish darajasi ham o‘zgaradi.

Yosh sportchilarni tayyorlash ishini muvaffaqiyatli amalga oshirish uchun rivojlanishning yosh xususiyatlarini, tayyorgarlik darajasini, tanlangan sport turi xususiyatlarini, jismoniy sifatlar rivojining o‘ziga xos jihatlarini, harakat ko‘nikma va malakalarining shakllanishini sinchiklab hisobga olish zarurdir.
Murabiyning yosh zonalarini bilishi ko‘p yillik mashq jarayonini yaxshiroq tizimlashtirishga imkon beradi. Biroq yosh ko‘p yillik mashg‘ulotning oqilona tizimi qurishda e’tiborga olish zarur bo‘lgan yagona omil emas. Sportchilarning alohida jismoniy qobiliyatlarini, jismoniy sifatlarni tarbiyalash uchun eng qulay davrlarni, shuningdek, texnik – taktik faoliyatlarni sifatli o‘zlashtirish uchun moyillikni ham chuqur o‘rganish lozim. Yoshlik davrida barcha jismoniy qobiliyatlar zaxirasi mavjud bo‘ladi.

XULOSA
O‘qituvchi jismoniy tarbiya darslarining asosiy qismidagi mikdorini o‘rta jismoniy tayyorgarlikka ega bo‘lgan bolalarga mo‘ljallangan holda, kuchli o‘quvchilarga individual yondoshib bo‘sh nimjon o‘quvchilarning og‘irlik olmasliklarini ta’minlash kerak.
Qisqa qilib aytganda, o‘quvchilarga 6eriladigan og‘irlikni mohirlik bilan tanlay olishi shart. Darsda jismoniy yuklamani boshqarishning qo‘yidagi uslublarda foydalanishi mumkin, mashq va o‘yinlar sonini o‘zgartirish, mashqlarni takrorlash, mashq bajarishga belgilangan vaqtni o‘zaytarish yoki kamaytiri, harakat ritmi va tempi, vaqt birligida harakatning takrorlanish soni va amplitudasini o‘zgartirish, mashq bajarishiing tashqi sharoitlarini o‘zgartirish, mashq bajarish uslublarini o‘zgartirish va h.k.
O'quvchilarni jismoniy tarbiyada jismoniy tarbiya va soglomlashtirish mashg'ulotlarining ahamiyatini o'rganish hamda sport mashg'ulotlarning o'qishlari bilan ishlash masalalari, yo'nalish va oilalarda keng tashkil etish o'rganiladi. Yoshlarni jismony rivojlanishda jismony sifatlarni ta'siri haqida ma'lumotlar berib utiladi. O’quvchilarni sport turlariga ommaviy jalb etish, ular o'rtasida so'g'lom turmush tarzini targ'ibot qilish uslublarini o'rganish, Bakilavirning bitiruv malaka ishini asosiy vazifasi hisoblanadi.
Jismoniy sifatlar, harakatlanish hattiharakatlari va harakat tuzilmalari doimo ravshan, U natijalar talab qiluvchi harakatini hal qilishda ishtirokida rivojlanadi. Mashqlar o'rgatish paytida o'rgatadigan mashqlarning yangiligi Murakkabliligi va uning qo'lanish sharoyitlari xisobga olish nazarda tutiladi. Yangiliklarning elementlari harakatlarning koordinatsiyasi murakkabliligi va mashqlar bajarishni qiyin mashqlar sharoitini Xosil qilinishi bilan ta'minlanadi. Harakatlantiruvchi vazifalarning yechim notanish situatsiyalarda o'zlashtirilgan harakatlarni tiklanishini taqozo etadi.