O`zbekiston respublikasi oliy va o`rta maxsus ta`lim vazirligi o`rta maxsus kasb-hunar ta`limi markazi
Download 0.88 Mb. Pdf ko'rish
|
|
O`ZBEKISTON RESPUBLIKASI OLIY VA O`RTA MAXSUS TA`LIM VAZIRLIGI O`RTA MAXSUS KASB-HUNAR TA`LIMI MARKAZI Namangan viloyati hokimligining O`rta maxsus kasb-hunar ta`limi boshqarmasi A k a d e m i k l i t s e y v a k a s b - h u n a r k o l l e j l a r i u c h u n F i z i k a
FANIDAN 2 Namangan Tuzuvchilar: Ikramova F. Namangan san'at kolleji fizika fani o'qituvchisi Taqrizchilar: G’.G’ulomov Fizika-matematika fanlari doktori, professor T.Umaraliyev Fizika-matematika fanlari nomzodi, dotsent
3
______________________________________ __________________________guruh talabasi _____________________________________ Fizikadan laboratoriya ishlar
D A F T A R I Men fizika xonasidagi texnika havfsizlik qoidalari bilan tanishdim va unga qat'iy amal qilaman ____________ «___»__________20__ yil (imzo)
4 Laboratoriya ishi № 1 Mavzu: GORIZONTAL OTILGAN JISM HARAKATINI O'RGANISH Ishning maqsadi: gorizontal otilgan jismning harakat trayektoriyasini ko'rsatish va bunda jism parabola bo'yicha harakatlanishi isbotini tushuntirish.
1.
o'ichov tasmasi 2.
shtativ 3.
sharchani dumalatish uchun tarnov 4.
5.
faner 6.
qog'oz 7.
knopkalar 8.
filtr qog'oz.
Gorizontal otilgan jismning harakati to'g'risidagi yuqorida aytilganlar harakat qonunlaridan kelib chiqadi. Biroq, aytilganlarning o'rinli ekanligini tajribada tekshirish mumkin. II. Ishni bajarish tartibi: 1. To'g'ri to'rtburchak shaklidagi faner boiagini oling va uning ustiga oq qog'oz varag'ini qo'ying, uning ustidan esa bo'yoqli tomonini pastga qaratib nusxa ko'chirish qog'ozini qo'yib, qog'oz varaqlarini knopka bilan mahkamlang. 2. Rasrada ko'rsatilgan qurilmani yig'ing, novning egilgan uchi gorizontal joylashishiga erishing. 3. Sharchani (novning turli xil balandliklardan) bir necha marta qo'yib yuboring. 4. Qurilmani ochib, sharcha dumalab oq qog'ozda o'zining harakat izlarini qoldirganini ko'rasiz. 5. Qog'oz varaqqa koordinatalar o'qini 86-rasmda ko'rsatilganidek qilib chizing. 6. Vaqtning ixtiyoriy masshtabini oling va sharchaning teng oraliqlarida vertikal yo'nalishdan qancha ko'chishini o'lchang. 7. Sharchaning harakatlanish tezlanishini vertikal yo'nalishda o'zgarmasligiga ishonch hosil qiling. III. Nazorat savollari 1. Gorizonta! otilgan jismning qanday harakatlanishini « tushuntiring. 2. Gorizontal otilgan jismning harakat trayektoriyasi parabola ekanligini isbotlang. 3. H balandlikdan gorizontal otilgan jismning harakat vaqti shu balandlikdan erkin tushayotgan jismning harakat vaqtiga tengligini qanday isbotlash mumkin? 5 HULOSA_ 6 Laboratoriya ishi № 2 Mavzu: Matematik mayatnik yordamida erkin tushish tezlanishini aniqlash.
Mayatnikning tebranish davrining erkin tushish tezlanishiga bog'liqligiga asoslangan mayatnik metodi bilan erkin tushish tezlanishini tajribada aniqlash.
1.
Matematik mayatnik. 2.
Shtangensirkul.а 3.
Sekundomer. 4.
Shkalali chizgich. II. Ishni bajarish tartibi: 1.
Matematik mayatnikni biror uzunlikda o'rnatiladi. 2.
Shkalali chizgich bilan ipning uzunligi L ni, shtangensirkul bilan sharchaning r radiusini o'lchab olinadi va matematik mayatnikning uzunligi L>>=2r shartga mos hisoblab topiladi. 3.
Mayatnikni muvozanat vaziyatidan 5-6 0 ga chetlatib qo'yib yuborish orqali tebranma harakatga keltiriladi. Mayatnik muvozanat vaziyatidan maksimal chetlanganda sekundomerni ishga tushirib, N=50-100 marta to'la tebranish uchun ketgan t vaqt aniqlanadi. Berilgan L uzunlik uchun N marta to'la tebranish vaqti t 1 uch marta qayta o'lchanadi va o'rtacha t 1 qiymati topiladi. So'ng T=t N ifodadan mayatnikning to'la tebranishi davri hisoblab topiladi. 4.
Mayatnikning uzunligini o'zgartirib, 2-va 3-bandlardagi topshiriqlar bajariladi va T 2 tebranish davri aniqlanadi. 5.
2 2 2 1 2 1 2 ) ( 4 T T l l g formula bo'yicha erkin tushish tezlanishini xisoblab topiladi. 6.
Mayatnikning uzunligi turlicha o'zgartirib, shu usulda tajriba takrorlanadi va g ning qiymati 3-4 marta aniqlanadi. 7.
g ning o'rtacha qiymati topiladi. 8.
Absolyut va nisbiy xatoliklar aniqlanadi. № L 1 L 2 t 1 1 t
t 2 2 t
T 1 T 2 g g
% 100
g
2 3 III. Nazorat savollari 1.
Tebranma harakat deb qanday harakatga aytiladi? Misol keltiring. 2.
Garmonik tebranma harakat qanday fizik kattaliklar bilan xarakterlanadi? 3.
Matematik mayatnik deb nimaga aytiladi? 7 4.
Nima uchun mayatnikni muvozanat vaziyatidan 5-6 0 burchakka og'dirish mumkin? Undan kattaroq burchakka og'dirsak nima bo'ladi? 5.
Tajribada matematik mayatnikning tebranish davri qanday aniqlanadi? 6.
Mayatnik ning tebranishlari nima uchun so'nuvchi bo'ladi? 7.
Erkin tushish tezlanishining fizik ma'nosini tushuntiring. 8.
(6)formulani keltirib chiqaring. HULOSA_ Download 0.88 Mb. Do'stlaringiz bilan baham: 
|