O`zbekiston respublikasi oliy va o`rta maxsus ta`lim vazirligi qarshi davlat universiteti tabiiy fanlar fakulteti geografiya kafedrasi mirishkor tumanida qishloq xо‘jaligi rivojlanishining asosiy xususiyatlari bitiruv malakaviy ish

II BOB. MIRISHKOR TUMANI QISHLOQ XO’JALIGI IXTISOSLASHUVI VA RIVOJLANISHI
2.1. Quyi Qashqadaryo sug‘oriladigan yerlaridan qishloq xo’jaligida foydalanishning о‘ziga xos xususiyatlari
Respublikamizda iqtisodiy islohotlarni amalga oshirilishi va qishloq xо‘jaligini rivojlantirishning asosiy yо‘llaridan biri bu yer resurslaridan okilona foydalanish va uni muhofaza kilishdan iborat. Bu muammo siyosiy, iqtisodiy va ijtimoiy ahamiyatga egadir. Uni hal etish maksadida qabul qilingan farmonlar, konunlar va boshka meyoriy hujjatlar yer munosabatlarini qanday tashkil etish, yerga qanday munosabatda bо‘lish zarurligini kо‘rsatib berdi.
2008 yil 1yanvar holati bо‘yicha viloyat jami qishloq xо‘jaligiga yaroqli yerlarining 45.9 foizi, sug‘oriladigan yerlarining 65.5 foizi, haydaladigan yerlarning 44.5 foizi Quyi Qashqadaryo mintaqasi (Kasbi, Koson, Mirishkor, Muborak, Nishon, Qarshi tumanlari) hissasiga tegishli bо‘lgan. Shuningdek tahlillar shuni kо‘rsatadiki, viloyat sug‘oriladigan yerlarning qishloq xо‘jaligi yerlaridagi ulushi 22.3 foizga teng bо‘lgani holda, mintaqa tumanlarida bu miqdor 31.9 foizni tashkil etganligini kо‘rishimiz mumkin. Bu kо‘rsatkich ayniqsa viloyat sug‘oriladigan yerlarining haydaladigan yerlardagi ulushida yanada yaqqolroq namoyon bо‘ladi (mos ravishda 62.2; 94.3 %). О‘z navbatida Quyi Qashqadaryo mintaqa tumanlari miqyosida ham yuqoridagi kо‘rsatkichlar turlicha. Masalan, sug‘oriladigan yerlarning qishloq xо‘jaligi yerlaridagi ulushi Kasbi (91 %) tumanida eng yuqori bо‘lib, tuman yer resurslaridan nihoyatda intensiv foydalaniladi. Shuningdek Qarshi (66.8 %) va Koson (46.0 %) tumanlarida ham bu kо‘rsatkich katta. Aksincha Muborak (12.8 %), Mirishkor (21.0 %), Nishon (35.0 %) tumanlarida sug‘oriladigan yerlar salmog‘i ancha past. Bunga ushbu tumanlar maydonining asosiy qismini yaylovlar band etganligi sabab bо‘lgan.
QASHQADARYO VILOYATI YER RESURSLARI (2008 yil 1yanvar holati)

№	Tumanlar nomi	Qishloq xо‘jaligiga yaroqli yerlar ga.			Haydaladigan yer ga.
		Jami	Shundan sug‘oriladigani	Sug‘oriladigan yerlarning qishloq xо‘jaligi yerlaridagi ulushi (%)	Jami	Shundan sug‘oriladigani	Sug‘oriladigan yerning haydaladigan yerlaridagi ulushi (%)
1	Kasbi	51099	46323	91.0	44452	44452	100.0
2	Koson	143660	66136	46.0	73117	61234	83.7
3	Qarshi	64817	43325	66.8	43944	40804	92.8
4	Mirishkor	276826	58247	21.0	55066	55066	100.0
5	Muborak	250216	32104	12.8	33355	31375	94.0
6	Nishon	153468	53650	35.0	51718	51683	99.9