O`zbekiston respublikasi oliy va o`rta maxsus ta`lim vazirligi qarshi davlat universiteti

Birinchi tibbiy yordаm 

1. Spоrtchi tеkis jоygа orqasi bilan bоshini pаst  qilib yotqizi-

lаdi, oyoqlаri birоz yuqoriga  ko`tarilаdi.  

2. Oyoq  muskullаri pastdan yuqori tomonga qarab uqаlаnаdi. 

Bu  bilan  oyoq  muskullаri  orasidаgi  vena  tomirlarida  to`planib 

qolgan  qonning yuqoriga-yurаkkа tоmоn оqishiga imkon yaratiladi.  

55 

62 

---

  

tez-tez  uyg`onadi.  Uyqu  sifatli  bo`lmagani  uchun  kunduzi  boshi 

og`riydi,  kayfiyati  pasayadi,  tez  jahli  chiqadi,  ishtahasi  kamayadi, 

asta - sekin kuchsizlana boshlaydi. 

Oldinlari  sportda  erishgan  ko`rsatgichlari  pasaya  boradi. 

Harakat  tezligi  kamayadi.  Nozik  harakatlarni  bajarganda  tana 

muvozanatini yaxshi saqlay olmaydi, ya`ni qo`l-oyoqlari qaltiraydi, 

boshi aylanadi. 

Tezkor  mashg`ulotlarni  bajarganda  (masalan,  yugurganda) 

tomir  urish  soni  va  arterial  qon  bosimining  o`zgarishi  keskin 

bo`ladi.  Bu  o`zgarishlar  mashg`ulotdan  keyin  5  daqiqa    va  nafaqat          

5  daqiqa,  balki  20-30  daqiqa  dam  olganidan  keyin  ham,  tinch 

holatdagi ko`rsatgichlarga qaytmaydi.