O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi r. D. Do‘smuratov

6.3.2. Paxtachilik mahsulotlari tannarxini hisoblash 
 
Paxtachilikda o‘rta tolali va ingichka tolali paxta navlari mahsulot 
tannarxini hisoblash obyekti bo‘lib hisoblanadi. G‘o‘zapoya va g‘o‘za 
po‘choq (agar foydalanilsa) yordamchi mahsulot bo‘lishi mumkin. 
1 sentner paxtaning tannarxini hisoblash uchun g‘o‘zapoya va 
g‘o‘za po‘choqlar normativ xarajatlar bo‘yicha baholanib, paxtachilik 

---

 
 
183
bo‘yicha qilingan umumiy xarajatdan chegirib tashlanadi. Qolgan xara-
jat summasi hisobga o‘tgan paxta miqdoriga bo‘linadi. 
Misol: fermer xo‘jaligida hisobga o‘tgan 2620 sentner o‘rta tolali 
paxtani yetishtirish uchun 83316,0 ming so‘mlik xarajat qilingan. 
g‘o‘zapoya va g‘o‘zapo‘choqlarning normativ xarajatlar bo‘yicha qiy-
mati 164,0 ming so‘m. Demak, 1 sentner paxta tannarxi 31,8 ming 
so‘mni tashkil etadi (83480,0-164,0) : 2620. Paxtaning tannarxini alo-
hida navlari bo‘yicha aniqlashda xarajatlar summasi ularning xarid ba-
hosi bo‘yicha aniqlangan qiymatiga mutanosib ravishda taqsimlanadi. 
So‘ngra mazkur navga tegishli xarajatni shu nav bo‘yicha hisobga 
o‘tgan paxta xom ashyosi miqdoriga bo‘lish yo‘li bilan har bir nav 
bo‘yicha 1 sentnerining tannarxi aniqlanadi.