O‗zbekiston respublikasi oliy va o‗rta maxsus ta‘lim vazirligi samarqand davlat universiteti
Jadval. Kriptosistemani yaratish uchun turli xil modellarning afzalliklari va
Download 2.72 Mb. Pdf ko'rish
|
BLOKCHEYN VA KRIPTOVALYUTA TEXNOLOGIYASI
- Bu sahifa navigatsiya:
- O‗zini tekshirish uchun savollar
Jadval. Kriptosistemani yaratish uchun turli xil modellarning afzalliklari va kamchiliklari Model Afzalliklari Kamchiliklari Birinchi Markaziy banklarga kripto valyutasini kafolatlangan ravishda etkazib berish, uning Markaziy bank tizimlarida bir xil miqdordagi kripto valyutasining yo'qolishiga olib keladigan turli xil kriptosistemalar 94 yagona konchisi, ruxsatsiz emissiya ehtimoli yo'qligi, kripto-valyuta tizimlarining ishlashi, shu jumladan ularning xavfsizligi uchun FIning shaxsiy javobgarligi foydalanuvchilari o'rtasida o'tkazmalarning murakkabligi va kripto valyutasini yo'qotish xavfi (pul o'tkazmalarini amalga oshirish uchun hamyonlarga kirish huquqini yo'qotish). , chunki yon zanjirdan to'liq chiqib ketish uyg'onmaydi (yon zanjirdagi mablag'lar harakati asosiy blokirovka operatsiyasida aks etmaydi) Ikkinchi Markaziy bank tomonidan kripto valyutasining kafolatli ta'minoti, uning yagona konchisi, shuningdek tizimda kripto valyutasining muomalasi uchun yagona shartlar FO uchun bozorga kirish xarajatlari uchun yuqori to'siq, FO uchun kriptotizimlarning ishlashi uchun o'z qoidalarini, shartlarini va tariflarini o'rnatolmaslik. Uchinchi Kripto valyutasining tizimlarda aylanishi uchun yagona shartlar Kripto valyutasining emitentlari tomonidan kafolatlangan xavfsizligi yo'qligi - FO: bitim ustidan nazoratni bitta tashkilot o'rnatishi mumkin bo'lgan vaziyat xavfi (51% hujum) FO uchun kriptosistemalarning ishlashi uchun o'z qoidalari va tariflarini belgilash uchun birgalikda javobgarlik. To‘rtinchi Kripto-valyuta tizimlarining ishlashi, shu jumladan ularning xavfsizligi uchun FIning shaxsiy javobgarligi: FI uchun kriptosistemalarning ishlashi uchun o'z qoidalarini, shartlarini va tariflarini belgilash qobiliyati. Turli xil kriptosistemalar foydalanuvchilari o'rtasida o'tkazmalarning murakkabligi; oxirgi foydalanuvchilarning FO konchilariga bog'liqligi; uning emitentlari-FO tomonidan kripto valyutasining kafolatlangan xavfsizligi yo'qligi; to'liq ishlaydigan tarqatish tizimini yaratish zarurati (masalan, tranzaktsiyalarni qayta ishlash tizimlari kabi serverlar) uchun FI uchun infratuzilmani tashkil qilishning yuqori xarajatlari sifatida chiqadigan qonuniy pullar MB ning maxsus hisobida yoki to‗liq ravishda, yoki qisman, butun summaning 50-70%i hajmida, depozit qilinadi, qolgan qismi esa MT ixtiyoriga ko‗ra butunlay likvid va xavf darajasi past bo‗lgan aktivlarga investitsiya qilinadi. Konsepsiyada cheklovlar majmui ham nazarda tutilgan. Markazsizlashtirilgan tarmoq serverlari o‗rtasidagi o‗zaro ta‘sir avtorizatsiya bo‗lmagan tarmoqqa ulanish imkoniyatini istisno qilish uchun himoyalangan aloqa kanallari bo‗yicha bajarilishi lozim. Foydalanuvchilarga faqat soddalashtirilgan tekshiruvi bor elektron hamyonga ruxsatni ta‘minlab berish lozim (blokcheyn bazasi foydalanuvchi qurilmasida sig‗maydi, o‗zaro ta‘sir bir nechta server bilan bo‗ladi). 95 Yopiq kalitlarni saqlash himoyalangan olinadigan qurilmada tashkil etish lozim. Tizimda faqat personifikatsiya qilingan elektron hamyonlarning ochilishiga ruxsat bo‗lishi lozim. Kriptovalyuta tizimidagi ro‗yxatga olish faqat rasmiy vakil (agent) ofisida amalga oshirilishi mumkin. Kriptovalyuta mayningini foydalanuvchining tizimga murojaat qilgan vaqtda emas, oldindan, qonuniy pullarni elektron pullarga almashtirishdan avval amalga oshirish lozim. Tizimning qoplanishi tizimda ro‗yxatdan o‗tish, pul mablag‗larni kiritish va chiqarish, hamda unda hisob-kitob qilish uchun komission yig‗imlar kiritish hisobidan nazarda tutilmoqda. Shunday qilib, markaziy bank tomonidan raqamli valyuta ―chekanka‖ qilinishi – juda murakkab masala bo‗lib, uni ustida bugungi kunda butun dunyo bo‗ylab olimlar, mansabdorlar va IT-mutaxassislar bosh qotirmoqda. Ko‗pincha, Angliya banki va Rossiya banki bilan bo‗lgani kabi, tadqiqotchilar blokcheyn- texnologiya va uning asosidagi raqamli valyuta texnik rivojlanish va iqtisodiy o‗sishning katta potensialini ta‘minlay olishini tan olishadi. Biroq, bunday g‗oyalarni kundalik hayotga tadbiq etishda uchraydigan qiyinchiliklarni baholaganda, mutaxassislar balandparvoz e‘lonlar qilishga shoshilgani yo‗q. Bir qator mamlakatlarda davlat sektorida blokcheyn va kriptovalyutani tadbiq etish kundan-kunga tezlashmoqda. Bunday munosabat katta iqtisodiy qiyinchiliklarga uchragan, bir qator davlat tizimlari va tuzilmalarini deyarli noldan tiklash masalasi turgan mamlakatlarda uchraydi. Bunday mamlakatlar uchun blokcheyn va raqamli valyutalar – texnologik orqada qolishni va o‗zining ayrim muammolarini bartaraf etishning yagona usuli deb aytish mumkin. O‗zini tekshirish uchun savollar 1. Bugungi kunda davlat kriptavalyutalarining payda bo‘lish ehtimoli. 2. Positiv Money raqamli valyutadan foydalanish bo‘yicha maraziy banklarga tavsiyalar. 3. Kanada bankidan blokcheyndan banklararo to‘lovlardan sifatida foydalanishi. 4. Xitoy xalq bankining raqamli valyutadan foydalanishi. 5. Davlat pul-kredit tizimiga blocheyn asosida moliyaviy texnologiyalarni tadbiq etishdan bo‘ladigan potensial foyda. 6. Angliya banki yagona raqamli valytaga o‘tish afzalliklari. 7. Maraziy bank shaxsiy raqamli pullar chiqarishi kerakmi? 96 8. Angliya bankining 605-sonli ish xujjatida nima deyilgan? Download 2.72 Mb. Do'stlaringiz bilan baham: |
Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling
ma'muriyatiga murojaat qiling