O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi samarqand davlat chet tillar instituti

Ikkinchi bob bo‘yicha xulosa
Frazeologik birliklar tilda ma’lum bir harakat, holat, belgini nafaqat nomlab keladi, balki uni baholash, undagi emotsional qirralarini, ironiya, tantanavorlik, hazil-mutoyiba, ishonmaslik, shubha kabi uslubiy nozikliklarni ko‘rsatish xususiyatiga ham ega. Shu sababli FB larning semantik talqinida, ularning stilistik xususiyatlarini alohida tavsiflab o‘tish joiz. Ingliz tilida so‘zlashuv FB larini ma’noviy paradigmalarga ajratib tadqiq qilishimiz yuzasidan quyidagi xulosalarga kelish mumkin:
-FB larning emotsionalligi bir vaqtning o‘zida ikki ma’noning reallashuvi va obrazlilik natijasida yuzaga keladi;
-FB larning uslubiy ma’nosi undagi ikki komponentdan, ekspressiv baho bo‘yog‘i hamda funksional uslub bo‘yog‘idan iborat;
-FB larni uslubiy jihatdan farqlashda etimologik, obrazlilik, semantik, ohangdoshlik kabi bir qator mezonlar mavjud bo‘lib, ularning har biri FB larni uslubiy- semantik jihatlarini yoritishga xizmat qiladi;
-FB lar o’ziga xos ifoda va mazmun planiga ega birliklar sifatida til tizimida turli ma’no munosabatlariga kirishadi, ya’ni leksik birliklar singari FB larda ham ko‘p ma’nolilik, omonimlik, sinonimlik, zid ma’nolilik va variantdoshlik kabi ma’no munosabatlari kuzatiladi;
-Frazeologik polisemiya kam uchraydigan hodisa hisoblanib, leksik birliklardan farqli ravishda FB larda bosh ma’no ham keyingi ma’nolar ham obrazli (ustama) ma’no hisoblanadi;
-Frazeologik birliklarda ko‘p ma’nolilik ma’noning kengayishi, birlik tarkibidagi metaforik o‘zgarishlar, konkret ma’nodan umumiylik tomon (a lone wolf), yoki aksincha umumiylikdan konkretlik tomon (on the hole) o‘zgarishlar natijasida yuzaga keladi;
-Frazeologik omonimiya polisemantik iboralar tarkibidagi umumiy invariant bog‘lanishning yo‘qolib ketishi natijasida yuzaga keladi.
-Frazeologik antonomiyada frazeologizmlarning semantik qarama qarshiligini aniqlovchi differensiatorlar mavjud bo‘ladi. Antonim differensiatori bu frazeologik antonimlarning ma’noni farqlash belgilarining rasmiy ifodalanishidir;
-Frazeologik antonimlar xuddi frazeologik sinonimlar kabi bir uslubga xos yoki turli uslublarga xos bo’lishi mumkin. Bir uslubga xos frazeologik antonimlar ekspressiv-emotsional xususiyatlari bilan bir-biridan farq qilmaydi;
-Frazeologik sinonimlar frazeologik qator uchun umumiy ma’nodan tashqari o‘ziga xos ma’no qirralariga, uslubiy xususiyatlariga ega bo‘ladi;