O`zbekiston respublikasi oliy va o`rta maxsus ta'lim vazirligi samarqand davlat universiteti kichik biznes va tadbirkorlik fanidan

Marketing sohasining yo‘nalishi.

Bu bo‘limda quyidagi savollar ko‘rib chiqiladi.

1. Ishbilarmon tanlagan tovarlar va ularni sotish usullari.

2. 
   Mahsulotni oluvchi aridorlar.
   
3. 
   Nar siyosati.
   
4. 
   aridorlarga xizmat ko‘rsatish uslubi va bozorni kengaytirish usullari (ya’ni aridorlarni izlash).
   

O‘z imkoniyatlaridan kelib chiqib va bozorni o‘rgangandan so‘ng, ishbilarmon, ommaviy tovar strategiyasini yoki itisoslashgai strategiyasini tanlaydi. SHuniigdek, u mahsulotni qanday usullar bilan o‘tkazishni ko‘rib chiqadi: mahsulotni ulgurji yoki chakana sotish va ishchi kuchi va pul arajatlari isoblab chiqiladi.

Agar ishbilarmon ommaviy marketingni tanlasa, u holda, u asosan, aridorga mo‘ljal oladi va boshqa omillarni vaqtincha hisobga olmaydi. Bunda, aridorlarning ohishi deyarli bir il deb qabul qilinadi.

Agar ishbilarmon o‘z tovarinn sotish uchun alohida aridorlarni, ya’ni bozorning alohida segmentnini, tanlasa, u holda uning faoliyati yanada istiqbollari bo‘ladi. Bunda aridorlar bir necha bir-biriga mos omillarga qarab: jug‘rofiy, demografik, psiologik va aloqiy belgilarga qarab joylashadi.

Bozorni segmentlash kichik fnrmalar uchun ham maqsadga muvofiqdir. U doimiy va potensial aridor aiiqlangach, qanday hajmda mahsulot ishlab chiqarishni kerakligi haqidagi savol bo‘yicha ma’lumotlar tahlili asosida hal qilinadi.

Ishbilarmon pul siyosatini tavsiflashda qanday qilib o‘z tovariga nar qo‘yishi, cheklangan yoki erkin narlar qaysi usul bilan asoslanmoqchi, necha foiz rentabellik olishshg rejalashtirishi va buning uchun qanday imkoniyatlar borlignni ko‘rsatadi. Bu bo‘limda korona marketingida qanday usul bilan mahsulot ishlab chiqarnsh uchun ketgan arajatlarni kamaytirish mumkinligi haqidagi savol bosh o‘rinda bo‘lishi kerak. Masalan, o‘z mahsulotini sotish usullarini tavsiflashda, ishbilarmon yaqin kelajakda om-ashyo bazasi o‘zgarishi sababli narlarning o‘sishini ko‘rsatib o‘tadi. Bu aborot investorlar va kreditorlar diqqatini jalb qilishga qaratiladi. Kelajakda bozorni shu ajmda saqlash yoki kengaytirish masalasi marketingda asosiy masalalardan biri hisoblaiadi. Ishbilarmon aridorlarni jalb qilish usullarini ham ko‘rsatishi shart. Masalan, tovar sifatini oshirish yoki narini kamaytirish, aridor uchun qo‘shimcha xizmatlar ko‘rsatish aridorlarni jalb qiluvchi omillar hisoblanadi. Alohida diqqatni tovarlarni reklama qiilishga qaratish kerak, chunki bu maqsadda qilinadigan arajatlar, odatda anchagina ko‘p bo‘ladi.