O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi toshkent davlat iqtisodiyot universiteti qalandar abduraxmonov, Samandar qurbonov

1. Kutilayotgan umr davomiyligi indeksi. Kutilayotgan umr 
davomiyligi indeksi tug‘ilishda kutilayotgan umr davomiyligini 
oshirishda mamlakat tomonidan erishilgan nisbiy o‘sishni o‘lchaydi. U 
kutilayotgan umr davomiyligi ko‘rsatkichi asosida o‘lchanadi.
Kutilayotgan umr davomiyligi mazkur davrda tug‘ilgan 
chaqaloqning taxminiy umr davomiyligini belgilaydi, chunki umuman, 
o‘rtacha umr davomiyligi muayyan mamlakatda turmush sharoitla-
rining barqaror o‘lchanishini aks ettiradi. Kutilayotgan umr 
davomiyligi indeksini belgilashda xalqaro metodikada qabul qilingan 
minimal va maksimal belgilar muvofiq tarzda 20 va 83,2 sifatida 
(Yaponiya, 2010-y.) belgilangan. Umr davomiyligi indeksini hisob-
lashda quyidagi formula qo‘llaniladi:
bu yerda: LEI
t
 – tadqiq etilayotgan yilda umr davomiyligi indeksi; 
LE
t 
– tadqiq etilayotgan yilda muayyan mamlakatda umr 
davomiyligining mavjud belgisi; 
min 

LE

– tadqiq etilayotgan yilda inson taraqqiyoti indeksi 
maqsadli mo‘ljallaridan kutilayotgan umr davomiyligining minimal 
belgisi;
 
 
 
,
2
,
63
20
20
2
,
83
20
min
max
min








t
t
t
t
LE
LE
LE
LE
LE
LE
LEI

---

38 
max 

LE

– tadqiq etilayotgan yilda inson taraqqiyoti indeksi 
maqsadli mo‘ljallaridan kutilayotgan umr davomiyligining maksimal 
belgisi.