O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi toshkent davlat iqtisodiyot universiteti qalandar abduraxmonov, Samandar qurbonov

 
3.4. Ta’lim olishning integral indeksini hisoblab chiqish orqali 
bilim olish imkoniyatini baholash 
Ta’lim indeksi ikki subkomponentdan iborat: 
a) O‘rtacha ta’lim davomiyligi indeksi – 25 va undan katta 
yoshdagi shaxslarning umri davomida aholi ta’lim darajasi 
ko‘rsatkichiga asoslangan, olingan har bir ta’lim darajasining nazariy 
davomiyligi asosida o‘qish miqdorida hisoblangan ta’lim olish 
yillarining o‘rtacha miqdori. 
b) Kutilayotgan ta’lim davomiyligi indeksi – ta’lim olish 
yillari miqdori, agar rasman belgilangan maktabga borish yoshiga 
yetgan bola, uning umri davomida aholini ta’lim bilan qamrab olish 
ko‘rsatkichlari sohasida ustuvor yo‘nalish saqlanib qolsa, ta’lim olishi 
mumkin. 
a) O‘rtacha ta’lim davomiyligi indeksini hisoblash uchun 
quyidagi formuladan foydalanish zarur:
bu yerda: MSI
t
- tadqiq etilayotgan yilda o‘rtacha ta’lim davomiyligi 
indeksi; 
MS
t
- tadqiq 
etilayotgan 
yilda 
o‘rtacha 
ta’lim 
davomiyligining mavjud belgisi; 
min {MS} - tadqiq etilayotgan yilda inson taraqqiyoti indeksi 
maqsadli mo‘ljallaridan o‘rtacha ta’lim davomiyligining minimal 
belgisi; 
max {MS} - tadqiq etilayotgan yilda inson taraqqiyoti indeksi 
maqsadli mo‘ljallaridan o‘rtacha ta’lim davomiyligining maksimal 
belgisi. 
b) Kutilayotgan ta’lim davomiyligi indeksini hisoblash uchun 
quyidagi formuladan foydalanish zarur:
(5) 
 
 
 
,
2
,
13
0
0
2
,
13
0
min
max
min








t
t
t
t
MS
MS
MS
MS
MS
MS
MSI
 
 
 
,
6
,
20
0
0
6
,
20
0
min
max
min








t
t
t
t
ES
ES
ES
ES
ES
ES
ESI

---

39 
bu yerda: ESI