O„zbekiston respublikasi oliy va o„rta maxsus ta‟lim vazirligi toshkent moliya instituti
3-rasm. Sug„urta kompaniyasining asosiy biznes jarayonlari
Download 5.01 Kb. Pdf ko'rish
|
Суuуртада ахборот технологиялари 2022
|
18 3-rasm. Sug„urta kompaniyasining asosiy biznes jarayonlari 3 Sug‗urta biznesi mustaqil iqtisodiy kategoriya sifatida iqtisodiy munosabatlar tizimida muhim o‗rin tutadi. U moliya, kredit kabi iqtisodiy kategoriyalar bilan chambarchas bog‗liqdir. Moliya yalpi ichki mahsulotni taqsimlash va qayta taqsimlash natijasida vujudga keladigan maqsadli pul fondlarining shakllanishi va undan foydalanish bilan bog‗liq pul munosabatlarini ifodalasa, kredit – aholi, korxona va tashkilotlar ixtiyoridagi vaqtincha bo‗sh turgan mablag‗larni jalb etish va undan foydalanish bilan bog‗liq iqtisodiy munosabatlar yig‗indisidir. Sug‗urta oldindan ko‗rib bo‗lmaydigan tabiiy, stixiyali hodisalar ro‗y berishi natijasida ko‗riladigan zararlarni qoplash bilan bog‗liq maqsadli pul fondlarini shakllanishi va undan foydalanish bilan bog‗liq iqtisodiy munosabatlar yig‗indisidir. Ma‘lumki, sug‗urta biznesida sug‗urta kompaniyasi belgilangan to‗lov (sug‗urta mukofoti) evaziga o‗z mijozining risklarini qabul qiladi. Sug‗urta kompaniyasi mijoz o‗zida saqlab tura olmaydigan risklarni sug‗urtaga qabul qiladi, chunki u risklarni umumlashtirish tamoyilidan foydalanadi. Misol tariqasida, bir yil muddatga vafot etishdan sug‗urtalashni olib qaraydigan bo‗lsak, sug‗urta kompaniyasi biladiki, sug‗urtalanganlar soni qanchalik ko‗p bo‗lsa, ularga nisbatan sug‗urta davri mobaynida vafot etadiganlar soni kam bo‗ladi. Bunday natijani har 3 Rasm muallif tomonidan chizilgan. 19 qanday ehtimollar nazariyasi qonuniyati ham tasdiqlaydi. Bu sug‗urtalanuvchidan kam miqdordagi sug‗urta mukofotini olish bilan katta javobgarlikni zimmaga olish imkoniyatini beradi. Xususan, sug‗urta kompaniyalari o‗z zimmasiga olayotgan barcha majburiyatlar ularning moliyaviy asosiga, ya‘ni to‗lov qobiliyatiga muvofiq kelishi lozim. Sug‗urtalovchilarning to‗lov qobiliyatini esa aynan ular uchun belgilangan minimal ustav kapitali miqdorlari belgilaydi. Ma‘lumki, kompaniyalarga belgilangan ustav kapitalining minimal miqdorlari muntazam ravishda oshirib boriladi, bu esa sug‗urtalash ko‗lamining kengayishini ta‘minlaydi (1-jadval). 1-jadval Download 5.01 Kb. Do'stlaringiz bilan baham: 
|