O„zbekiston respublikasi oliy va o„rta maxsus ta‟lim vazirligi toshkent davlat sharqshunoslik instituti

Nazorat savollari 
1. Talab qonunini tushuntiring. Talabga qanday omillar ta‘sir qiladi? Bu omillardan 
har biri o‗zgarsa, talab egri chizig‗ida qanday o‗zgarish ro‗y beradi? 
2. Taklif qonunini tushuntiring. Taklifga qanday omillar ta‘sir qiladi? Bu omillardan 
har biri o‗zgarsa, talab egri chizig‗ida qanday o‗zgarish ro‗y beradi? 
Don birjasida bug‗doyga bo‗lgan talab va taklifning umumiy hajmi quyidagi 
ma‘lumotlar bilan xarakterlanadi deb faraz qilamiz: 

---

43 
Talab, ming sentner 
hisobida 
Bir sentner narxi (so‗m) 
hisobida 
Taklif ming sentner 
hisobida 
Ortiqcha (q) yoki 
kam (-) 
85 
80 
75 
70 
65 
60 
3400 
3700 
4000 
4300 
4600 
4900 
72 
73 
75 
77 
79 
81 
a) Bozor narxi yoki muvozanatli narx qanday bo‗ladi? 
Bug‗doyning muvozanatli miqdori qancha? 4-ustunni to‗ldiring va natijalarini 
tuchuntirib bering;
b) Shu ma‘lumotlardan foydalanib bug‗doyga bo‗lgan talab va taklifning grafik 
shaklidagi tasvirini bering. Muvozanatli narx va muvozanatli miqdorni aniqlang; 
v) nima uchun 3400 so‗m bu bozorda muvozanatli narx bo‗la olmaydi? 3900 so‗m-
chi? g) Endi davlat bug‗doyning eng yuqori narxini 3700 so‗m qilib belgiladi deb faraz 
qilamiz. Bunday narx qanday oqibatlarga olib kelishini batafsil tushuntiring. O‗z 
javoblaringizni grafikda tasvirlang. 
4. Talab va taklifning quyidagi o‗zgarishlarining har biri raqobatli bozorda 
muvozanatli narx va mahsulotlarning muvozanatli miqdoriga qanday ta‘sir ko‗rsatadi? 
Javoblaringizning to‗g‗riligini tekshirish uchun talab va taklif diaghammasidan foydalaning. 
Mustaqil ish mavzulari va topshiriqlari 
1. Talab va taklif o‗zgarishlarining har biri raqobatli bozorda muvozanatli narx va 
mahsulotlarning muvozanatli miqdoriga ta‘siri. 
2. Bozordagi talab va taklif muvozanatini izdan chiqishiga sabab bo‗luvchi omillar