O„zbekiston respublikasi oliy va o„rta maxsus ta‟lim vazirligi toshkent moliya instituti

 
 
 

---

12 
 
Nazorat uchun savollar: 
1. ―Davlat xaridi‖ fanining zarurligini qanday izohlash mumkin? 
2. O‗zbekiston Respublikasida davlat xaridlari tizimini takomillashtirish 
qachondan boshlandi? 
3. ―Davlat xaridi‖ fanining predmeti nima? 
4. ―Davlat xaridi‖ fanining maqsadi nimalardan iborat? 
5. ―Davlat xaridi‖ fanining vazifalarini qanday izohlash mumkin? 
6. ―Davlat xaridi‖ fanini o‗rganish qanday metodlari mavjud? 
7. ―Davlat xaridi‖ fani qanday fanlar bilan o‗zaro bog‗liq? 
 
 

---

13 
 
2-BOB. DAVLAT XARIDLARINING MOHIYATI VA UNING 
IJTIMOIY-IQTISODIY AHAMIYATI 
2.1. Davlat xaridining mohiyati va zaruriyati 
Davlat xaridlari – davlat buyurtmachilarining tovarlarga (ishlarga, 
xizmatlarga) bo‗lgan ehtiyojlarini pulli asosda ta‘minlash jarayonidir
2
. 
Bizning fikrimizcha, davlat xaridlariga quyidagicha ta‘rif berilishi uning 
mohiyatini kengroq ochib beradi. 
Davlat xaridlari 
– davlat 
buyurtmachilarining ehtiyojlari uchun zarur bo‗lgan tovarlar (ishlar, 
xizmatlar)ni belgilangan talablar va tartib-taomillar asosida sotib olish 
jarayoni.
Davlat buyurtmachilari ikkita yirik guruhga bo‗linadi: 
1) Byudjet buyurtmachilari. Byudjet buyurtmachilari deganda 
quyidagi tashkilot va muassasalar tushuniladi:  

davlat organlari va muassasalari; 

byudjet tashkilotlari; 

xarid 
qilish 
tartib-taomillarini 
amalga 
oshirish 
uchun 
yo‗naltiriladigan byudjet mablag‗larini oluvchilar; 

davlat maqsadli jamg‗armalari; 

byudjet tashkilotlarida tashkil etilgan boshqa jamg‗armalar;