O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi toshkent moliya instituti a. A. Karimov

Hujjatlashtirish; 
documentary 
expediency; 
документaльное 
обосновaние; xo‘jalik muomalalarini hujjatlar bilan rasmiylashtirish. 
Hujjatlashtirish yordamida xo‘jalik muomalalari yoppasiga muomala sodir bo‘lgan 
joyda va vaqtda aks ettiriladi. Hujjatlashtirish buxgalteriya hisobining asosiy 
xususiyatlaridan biri bo‘lib, yozuvlar faqat hujjatlarga asosan amalga oshiriladi. 
Ikkiyoqlama yozuv; double entry; двойнaя зaпись; – xo‘jalik 
muomalalarini buxgalteriya hisobi schyotlarida registrasiya qilish. Bu usul 
shundan iboratki, har bir xo‘jalik muomalasi ikkita schyotga yoziladi – bir 
schyotning debeti va ikkinchi schyotning kreditiga. Ikkiyoqlama yozuv 
buxgalteriya hisobi ob’yektlarida o‘zgarishlarni vujudga keltiradigan xo‘jalik 
muomalalarining iqtisodiy mohiyati bilan bog‘liq. 
Imtiyoz; privilege; привилегия; ma’lum bir majburiyatlarni bajarishdan 

---

379 
qisman yoki to‘liq ozod etishdir. 
Inventarizatsiya ; inventory of; инвентaризaция; natura shaklidagi 
mavjud mablag‘lar haqiqiysining buxgalteriya hisobi ma’lumotlariga to‘g‘ri 
kelishini, majburiyatlar hisobda to‘g‘ri aks ettirilishini tekshirish usuli. U 
buxgalteriya hisobi ko‘rsatkichlari ishonchliligini va korxona mulki butligini 
ta’minlaydi. Xo‘jalik yurituvchi sub’yekt, shu jumladan asosiy faoliyati byudjet 
mablag‘lari hisobiga moliyalanadigan tashkilot tomonidan mol-mulk hamda 
moliyaviy 
majburiyatlarni 
inventarizatsiya 
qilish 
va 
uning 
natijalarini 
rasmiylashtirish tartibi O‘zbekiston Respublikasining 19-Buxgalteriya hisobi 
milliy standarti “Inventarizatsiya qilishni tashkil etish va o‘tkazish” bilan tartibga 
solinadi. Rejali va rejadan tashqari inventarizatsiya ham bo‘lishi mumkin. Rejali 
inventarizatsiya yo‘riqnomalarda ko‘rsatilgan muddatlarda o‘tkaziladi, rejadan 
tashqarisi zaruriyat tug‘ilishiga qarab, odatda to‘satdan o‘tkaziladi.