O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi toshkent moliya instituti a. A. Karimov

Netto-balans; netto-balance; нетто-бaлaнс; qiymatidan tartibga soluvchi 
moddalar summasi chegirilgan balans bo‘lib, bunga tozalash deyiladi. 
O‘zbekistondagi barcha korxonalar netto-balans tuzadi (1993 yildan boshlab), 
ya’ni balans yakuniga asosiy vositalar, arzon baholi va tez eskiruvchi 
buyumlarning qoldiq qiymatda, qayta sotiladigan tovarlar esa tannarxi bo‘yicha 
kiritiladi. 
Nomoddiy aktivlar; intangible assets; немaтериaльные aктивы; 
korxona maxsulot ishlab chikarish, ishlarni bajarish, xizmatlar ko‘rsatish yoki 
maxsulotni realizatsiya qilish maqsadida yoki uzoq vaqt mobaynida ma’muriy yoki 
boshqa funktsiyalarni amalga oshirish uchun saqlaydigan, moddiy-ashyoviy 
mazmunga ega bo‘lmagan mol-mulk obyektlari. 
Passiv; passive; пaссив; buxgalteriya balansining bir qismi bo‘lib, unda 
korxona mablag‘lari tashkil bo‘lish manbalari va tayinlanishi ko‘rsatiladi. 
Balansning passivi aktiviga o‘xshab ikkita bo‘lim va bir qancha moddalardan 
iborat. 
Passiv schyotlar; passive accounts; пaссивные счетa; o‘z mablag‘lar 
manbaini va majburiyatlarni hisobga oluvchi buxgalteriya hisobi schyotlari. 
Mablag‘lar manbalari ko‘payishi passiv schyotlarning kreditiga, kamayishi 
debetiga yoziladi. Qoldig‘i kreditida bo‘lib, balansning passivida ko‘rsatiladi. 
Schyotlar rejasida passiv schyotlarning ro‘parasiga “P” (passiv) harfi qo‘yilgan. 
Pul; money; деньги; umumiy ekvivalent rolini bajaruvchi aloxida tovar turi, 
ayirboshlash va qiymat shakllarini o‘z-o‘zida rivojlanishi mahsuli 

---

385 
Pul o‘lchov birligi; the monetary unit of measure; денежнaя единицa 
измерения; korxonaning moddiy va mehnat resurslaridan foydalanish bilan 
bog‘liq, mahsulotning aniq turlarini tayyorlash, ishlar bajarish yoki xizmatlar 
ko‘rsatishga doir xarakatlarni hisoblash imkonini beradi. Bu vazifani O‘zbekiston 
Respublikasida milliy valyuta so‘m va uning tiyini bajaradi. Pul o‘lchovi 
yordamida boshqa ko‘rsatkichlarni olish, ulardan hosila ko‘rsatkichlarni korxona 
darajasida ham iqtisodiyot darajasida ham hisoblash mumkin.