O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi toshkent moliya instituti a. A. Karimov


Download 3.25 Mb.
Pdf ko'rish
bet98/179
Sana07.09.2023
Hajmi3.25 Mb.
#1673777
1   ...   94   95   96   97   98   99   100   101   ...   179
Bog'liq
Buxgalteriya

Majburiy mehnat, ya’ni biron-bir jazoni qo‘llash bilan tahdid qilish orqali 
(shu jumladan mehnat intizomini saqlash vositasi tariqasida) ish bajarishga 
majburlash taqiqlanadi. 
Quyidagi ishlar: 
- harbiy yoki muqobil xizmat to‘g‘risidagi qonunlar asosida; (O‘zbekiston 
Respublikasining “Umumiy harbiy majburiyat va harbiy xizmat to‘g‘risida”gi 
Qonuni 32-moddasining to‘rtinchi qismi, 37-moddasi va 40-moddasining 
beshinchi qismi.) 
- favqulodda holat yuz bergan sharoitlarda; (O‘zbekiston Respublikasining 
“Aholini va hududlarni tabiiy hamda texnogen xususiyatli favqulodda 


243 
vaziyatlardan muhofaza qilish to‘g‘risida”gi Qonunining 16, 24 va 25-moddalari.) 
- sudning qonuniy kuchga kirgan hukmiga binoan; (O‘zbekiston 
Respublikasi Jinoyat-ijroiya kodeksining 42, 88, 155-moddalari va 13-bobi 
(“Ozodlikdan mahrum etishga hukm qilingan shaxslar mehnati”)). 
- qonunda nazarda tutilgan boshqa hollarda bajarilishi lozim bo‘lgan ishlar 
majburiy mehnat deb hisoblanmaydi.
Mehnat Kodeksi mehnat huquqlari va burchlarining vujudga kelishi yoki 
bekor bo‘lishi bilan bog‘laydigan muddatning o‘tishi uning boshlanishi 
belgilangan kalendar kunning ertasidan e’tiboran boshlanadi. 
Jamoa shartnomasi — korxonada ish beruvchi bilan xodimlar o‘rtasidagi 
mehnatga oid, ijtimoiy-iqtisodiy va kasbga oid munosabatlarni tartibga soluvchi 
normativ hujjatdir. 
Jamoa kelishuvi — muayyan kasb, tarmoq, hudud xodimlari uchun mehnat 
shartlari, ish bilan ta’minlash va ijtimoiy kafolatlar belgilash borasidagi 
majburiyatlarni o‘z ichiga oluvchi normativ hujjatdir. 
Jamoa shartnomalari va kelishuvlari xodimlar bilan ish beruvchilarning 
mehnatga oid munosabatlarini shartnoma asosida tartibga solishga va ularning 
ijtimoiy-iqtisodiy manfaatlarini muvofiqlashtirishga yordam berish maqsadida 
tuziladi. 
Unumli va ijodiy mehnat qilishga bo‘lgan o‘z qobiliyatlarini tasarruf etish va 
qonun hujjatlari bilan taqiqlanmagan har qanday faoliyat bilan shug‘ullanish har 
kimning mutlaq huquqidir. Ixtiyoriy ravishda ish bilan band bo‘lmaslik 
javobgarlikka tortish uchun asos bo‘lolmaydi. 
Har kim ish beruvchiga bevosita murojaat qilish yoki mehnat organlarining 
berul vositachiligi orqali ish joyini erkin tanlash huquqiga egadir. 
Ishsizlar — o‘n olti yoshdan to pensiya bilan ta’minlanish huquqini 
olishgacha bo‘lgan yoshdagi, haq to‘lanadigan ishga yoki daromad keltiradigan 
mashg‘ulotga ega bo‘lmagan, ish qidirayotgan va ish taklif etilsa, unga kirishishga 
tayyor bo‘lgan yohud kasbga tayyorlashdan, qayta tayyorlashdan o‘tishga yoki 


244 
malakasini oshirishga tayyor bo‘lgan mehnatga layoqatli shaxslar (bundan ta’lim 
muassasalarida ta’lim olayotganlar mustasno).
Birinchi marta ish qidirayotgan, kasbi (mutaxassisligi) bo‘lmagan shaxslar 
uchun dastlabki kasb tayyorgarligini talab qilmaydigan ish, bunday ishni topib 
berish imkoniyati bo‘lmagan taqdirda esa, ularning yoshi va boshqa xususiyatlarini 
hisobga olgan holda haq to‘lanadigan boshqa ish, shu jumladan vaqtinchalik ish 

Download 3.25 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   94   95   96   97   98   99   100   101   ...   179




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling