O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta‘lim vazirligi tosnkent moliya instituti

Xaridorlar uchun kulayliklar:
Tizimda ro‘yxatga olingan xaridor Magazinga xarid qilish va ular uchun real 
vaqt rejimida yoki bankdan o‘z hisob raqamidan yoki o‘zining bank kredit 
kartochkasi orqali to‘lash imkoniyatini qo‘lga kiritadi.
Magazin uchun qulayliklar:
– Elektron magazin tizimida ro‘yxatga olingan xaridorlar uchun qilingan 
xaridlar uchun to‘lash kafolatlanadi hamda shartnomalar hujjatlashtirilishi tufayli 
to‘lashni asossiz ravishda rad etish ehtimoli yo‘qoladi. Tizim ishtirokchilari 
orasida yalpi axborot almashinuvi Internet tarmog‘i orqali amalga oshiriladi. 
Shuningdek, tizim ishtirokchilariga hisob raqam –kassa xizmatlarini ko‘rsatish 
bo‘yicha an‘anaviy bank xizmatlari taqdim etiladi.
ASSIST to‘lov serveri orqali kredit kartali yordamida to‘lash tartibi:
ASSIST to‘lov serveri Cyber Plat tizimining back-office bilan o‘zaro aloqa qiladi. 
Server «Reksoft» (Sankt-Peterburg) hamda «Platina» banki mutaxassislari 

---

352 
tomonidan yaratilgan.
ASSIST to‘lov serveriga ulangan elektron magazinlar to‘lov uchun 
O‘zbekiston va xorijiy banklar tomonidan chikarilgan VISA, EuroCard, Master 
Card, JCB, Diners Club, American Express plastik kartochkalarini qabul qilishi 
mumkin, bunda mazkur kartochkalar egalarini tizimda ro‘yxatga olmagan holda 
hamda qo‘shimcha dasturiy ta‘minotni ishga tushirmagan holda yuqoridagi 
operatsiya amalga oshiriladi. Elektron Magazinning ASSIST to‘lov serveriga 
ulanishi mazkur serverning saytida ro‘yxatdan o‘tish orqali amalga oshiriladi. 
Ruxsatsiz kirishdan himoya qilishning mohiyati.
Uzatilayotgan axborotlar tizim ishtirokchilari tomonidan raqamli imzolar 
bilan imzolanadi. Bu esa hujjatlar mazmuniga qalloblik bilan o‘zgartirishlar 
kiritilish imkoniyatini bartaraf etadi yoki muhim darajada cheklaydi. 512 Bit 
uzunlikdagi kalitni ochiq taqsimlash bilan birgalikda, kriptografik o‘zgartirishning 
assimetrik (notekis) algoritmi qo‘llaniladi. Bunday uzunlikdagi kalit uchun imzoni 
qalbakilashtirish umuman mumkin emas, chunki begona shaxslar tomonidan 
rasshifrovka qilish, ya‘ni shifr bilan yozilganlarni o‘qish uchun katta hisoblash 
resurslarini jalb qilish talab etiladi.