O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta‘lim vazirligi tosnkent moliya instituti

3.2.3-jadval 
Billing va hisob tizimlari integratsiyalashuvi 2-variantining 
afzallik va kamchiliklari 
Afzalliklari 
Kamchiliklari 
1 
2 
Operativ hisobot shakllarini billing tizimiga 
bog‗lamay shakllantirish mumkinligi; 
Har bir billing tizimi uchun uni operativ hisob 
bazasi ma‘lumotlari bilan o‗zaro bog‗lash interfeysini 
tuzishning etarli ekanligi; 
Billing tizimlarida qayta ishlovlar hajmi 
kamligi; 
Yagona tartiblar qo‗llanilishi sababli operativ 
hisob va buxgalteriya hisobi o‗rtasidagi o‗zaro 
aloqalarning ixchamlashtirilganligi; 
Buxgalteriya hisobotini «1C: Buxgalteriya» 
dasturida nazarda tutilgan boshlang‗ich hujjatlarga 
asoslanganligi 
Billing – Operativ hisob va 
Operativ hisob 
«1C:Buxgalteriya» dasturi 
o‗rtasidagi aloqada ma‘lumotlarni ikki 
marta qiyoslash zarurati mavjudligi; 
Menejerlarni «1C: 
Buxgalteriya» dasturiga qo‗shimcha 
o‗qitish zarurati mavjudligi 
Iqtisodiyotda axborot komplekslari va texnologiyalarda mavjud iqtisodiy 
tizimlarda hisob va billing tizimlari integratsiyalashuvini ta‘minlash uchun ushbu 

---

190 
tizimlar o‗rtasida bir tomonlamali yoki ikki tomonlamali axborot almashuviga 
erishilishi, kontragentlar, shartnomalar, abonetlarning shaxsiy schetlari, aloqa 
xizmatlari turlarining yaxlit klassifikatorlari shakllantirilishi lozim. Bunda 
normativ-spravkali axborotlarni (NSA) kiritishning boshlang‗ich nuqtasi sifatida 
yoki hisob tizimi, yoki billing tizimi axborotlari asos qilib olinishi kerak. Bunday 
yaxlitlik NSAlarni yaratilishida tizimlar ma‘lumotlar bazasida bir-birini 
takrorlamaslik, kompyuterlar xotirasidan samarali foydalanish imkonini beradi
.
O‘z-o‘zini tekshirish uchun savollar 
 
1. Billing tizimi o‘zi nima? 
2. Iqtisodiy axborot komplekslarida billing tizimini o‘rni? 
3. Biling tizimida 1C:Buxgalteriya ADP yuklatiladigan vazifalar? 
4. Billing tizimining afzalliklari va kavchiliklari? 
5. Nima uchun Billing tizimi integrallashgan tizim deyiladi?